Forma jasawshı qosımtalar jańa mánili sóz jasamaydı, olar tek sózdiń formasın jasaydı. Máselen, gilemshe sózindegi
-she qosımtası arqalı kishireytiwshi máni, qoshantay sózindegi -tay qosımtası arqalı erkeletiwshi máni, aǵajan sózindegi -jan qosımtası arqalı húrmet, sıylasıq mánileri ańlatıladı.
-lar, -ler qosımtası baslawısh hám ba- yanlawıshtı baylanıstırıp keledi.
Bunda sóz túrlewshi qosımta xızmetinde kelgen. Al, kitapxanaǵa jańa kitaplar keldi degen gápte kitaplar sózi kóplik mánini bildirip forma jasaydı.
shınıǵıw. Kóshirip jazıń. -lar, -ler qosımtasınıń qanday xızmette qollanılıp turǵanın anıqlań.
Kólde bizler úlken hám kishkene úyreklerdi kórdik. Olar bizlerden qorqıp ushıp ketti. Bizler jáne qurbaqalardı da kórdik. (M.Kar.)
Qoy-eshkiler awıl arasında sayalı jerlerdi iyelep alǵan. Ádette, olar jaylawǵa kún awǵannan soń shıǵadı. (Ǵ.S.)
Balıq bazarı jańa qıza baslaǵan waqıt. Bazardıń bergi shetindegi qarabaraqlardıń ishinde quwırdaqshılar bar. Olar qazanların juwıp, oshaqların shıǵarıp, balıq quwırıwǵa tayarlanıp otır. (N.D.)
Tapsırma. Kórkem shıǵarmalardan -lar, -ler qosımtasınıń sóz túrlewshı qosımta xızmetinde keliwine 5 gáp, forma jasawshı qosımta bolıp qollanılıwına 5 gáp jazıń. Xızmetin túsindiriń.
Sózlerge qosılıp erkeletiw, kishireytiw, húrmetlew, shegaralaw, arttırıw, kemitiw, kúsheytiw, gúman, shama hám t.b. qosımsha máni bildiretuǵın qosımtalarǵa forma jasawshı qosımtalar delinedi.
Forma jasawshı qosımtalar derlik kóp- legen sóz shaqaplarında bar. Olar sózdiń leksikalıq mánisine qosımsha túr beredi, formasın ózgertedi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
