E berdimuratov, Q. Allanazarov, G. Patullaeva qaraqalpaq tili

Qosımtalar

sóz jasawshı	forma jasawshı	sóz túrlewshi
ustaz	-lıq	-	-tıń
bar	-	-a	-man
kitap	xana	-lar	-dıń
tiri	-shilik	-	-im

Tapsırma. -shı (-shi), -lıq (-lik), -ma (-me), -pa (-pe), -ba (-be), -ǵı (-gi), -qı (-ki), -ım (-im), -xana,
-kesh, -shıq (-shik) qosımtaları qosılǵan birneshe sózler jazıń. Olardıń dáslepki hám sońǵı mánilerin salıstırıń.

4. 
   shınıǵıw. Berilgen sózlerge kóplik jalǵawın jalǵap kóshirip jazıń. Ózgesheligin túsindiriń.
   

Sal, altı, mıń, kók, ashshı, áste, bota, úke, quda, jeńge, oqı, bala, kel, tútik, mazalı, bes, qal.

4. 
   shınıǵıw. Kóp noqattıń ornına tiyisli qosımtaların qoyıp kóshirip jazıń.
   

1. Sharwa... biziń respublikamızda keń rawaj- lanbaqta. 2. Paxta... bıyıl mol tabıslardı qolǵa kirgizdi. 3. Balıq... teńizge jónep ketti. 4. Traktor... súrimge puqta tayarlanıp atır. 5. Kitap... ádebiy kitaplar kóp.

Úlgi: Etik- etikshi, jas- jaslıq, ból- bólme t.b.

4. 
   shınıǵıw. Tartım jalǵawlı sózlerdiń mánilerin anıqlań.
   

1. Ol qálemin qattı qısıp usladı, biraq kózin ayıra almadı. (K.P.) 2. Meniń tuwılǵan kúnim edi, balalarım jıynaldı. 3. Meni qostıń tórine ılaqtırıp urdı. Balası maǵan kelip, iyiskelep, hár jerimnen tislep, tartıp, oynay basladı. Jolbarıs balasın eki-úsh jaladı da, maǵan qarap ırıldap qoydı. (A.Sh.).

4. 
   shınıǵıw. Kóp noqattıń ornına tiyisli qosımtalardı qoyıp kóshirip jazıń. Qaysı seplikte turǵanlıǵın aytıp beriń.
   

1. Kino... kóp qızıq waqıyalar kórdim. 2. Qamıs... túrli gezlemeler, spirt hám basqa da zatlar islenedi.

3. 
   S. Nurımbetov... qanday shıǵarmaları bar?
   
4. 
   Ǵarrı... jası júz... asıp ketti. 5. Bilegi kúshli bir... jıǵadı, bilimi kúshli mıń... jıǵadı (naqıl). 6. Jaqsı sóz pal... tatlı. 7. Óneri joq kisi... mazası joq isi... (naqıl).
   

4. 
   shınıǵıw. Berilgen sózlerdi sóz qurılısı boyınsha tallaw tártibi menen tallań.
   

1. Xalıq sózi— teńiz tolqını. 2. Watansız adam — baxıtsız búlbúl. 3. Baǵman miywesi menen maqtanadı. 4. Balıqshınıń úyine barsań qarma jeyseń, diyqannıń úyine barsań jarma isheseń.

3. 
   Aqıllı sózdi sıylaydı, aqmaq kúshti sıylaydı.
   

1. 
   Sózler qurılısı jaǵınan qanday bóleklerge bólinedi?
   
2. 
   Qosımtalar qanday túrlerge bólinedi?
   
3. 
   Sózlerdiń jasalıw usılları qanday?
   
4. 
   Qospa sózler qanday túrlerge bólinedi?