uning elementlar tarkibi (komponentlari), tuzilishi (uning
elementlari va sathlari o’rtasidagi munosabatlar yig’indisi),
boshqaruv tizimi tuzilishi bilan mos holdagi faoliyati
tushuniladi
(masalan,
organizmning
asab
markazi,
ekotizimlarda konsumentlar va boshq.)
Umumiylik va ko’pchilikdan farqliroq tizim, umumiy
xususiyatlarga yoki belgilarga ega bo’lgan qandaydir elementlar
majmuasini bildirmaydi. Elementlarning o’zaro bog’liqligi (har
Evolyutsiyaning orqaga qaytmasligi qonunini Lui Dollo
(1857-1931) birmuncha batafsil asoslagan, u paleontologiyada
paleekologik yo’nalishning asoschisi hisoblanadi. Bu qonun
to’g’risida biz ikkinchi bobda to’xtalib o’tgan edik.
L.Dollo qonunining mazmuni shundan iboratki,
organizm qisman bo’lsada, bir qancha avlodlari bosib o’tgan
oldingi holatiga qaytishi mumkin emas.
L.Dollo rioya etgan Darvin nazariyasi teskari yo’nalishda
va teskari tartibda qayta evolyutsion rivojlanishga so’zsiz amal
qilishni istisno qiladi, madomiki eng kattasidan tortib, eng kichik
organik va noorganik muhitda hamma hodisalarning evolyutsion
rivojlanishini aniq takrorlanishi, muayyan guruhdagi organizmlar
evolyutsiyasiga sabab bo’lishi aqlga sig’maydi.
Shunday qilib, evolyutsiya vaqt kabi bir yo’nalishli
vektor bilan tavsiflanadi: o’tmishdan - hozirgi zamon orqali -
kelajakka.
Tarixiy nuqtai nazardan biotop va biotsenozlar tarkibi
hamda ularning ichki va ular o’rtasidagi o’zaro munosabat va
shart-sharoitlarning takrorlanishi mumkin emas. Shuning uchun
evolyutsiyaning orqaga qaytmasligi qonunini ekotizimga ham
qo’llaymiz.
Biotlar
turidagi
ekotizimlarda
qaytmaslik
o’zgarishlarining to’planishi, oxiri butunlay biosferani
Do'stlaringiz bilan baham: |