Eduard Segen 1812-1880 Segen va uning alohida ta’lim extiyojlari bo’lgan bolalar ta’limi uchun yaratgan tibbiy-pedagogik tizimi

Bu sezgi gimnastikasining bir turi bo'lib, u mashg'ulotning ma'lum bir bosqichida aql gimnastikasi bilan almashtiriladi va aqli zaiflar uchun qulay yashash sharoitlari bilan birgalikda "asab massalarining tuzilishini o'zgartirishi" mumkin.

• Bu sezgi gimnastikasining bir turi bo'lib, u mashg'ulotning ma'lum bir bosqichida aql gimnastikasi bilan almashtiriladi va aqli zaiflar uchun qulay yashash sharoitlari bilan birgalikda "asab massalarining tuzilishini o'zgartirishi" mumkin.
• Segen, agar falsafa, psixologiya, fiziologiya va gigiena yutuqlari hisobga olinsa, aqli zaiflarni tarbiyalash muvaffaqiyatli bo'lishi mumkin deb hisoblardi. Segenning fikricha, ta'lim tamoyillari formula kabi aniq bo'lishi kerak.

Segenning fikriga ko’ra ta'lim quyidagilarni qamrab olishi kerak:

1) faoliyatni tarbiyalash - harakat qobiliyatini, mushak tizimini, his-tuyg'ularini rivojlantirish

2) tafakkur tarbiyasi - g'oya va tushunchalarni shakllantirish, o'qish, yozish, hisoblash bo'yicha asosiy bilim va ko'nikmalarni egallash;

3) Seginning fikricha, axloqiy tarbiyaga mos keladigan iroda tarbiyasi, chunki iroda tarbiyasi chuqur aqli zaif odamlarni o'z instinktlarini boshqarishga o'rgatadi.

Segen aqli zaiflarning inert holatini yengib o'tishni ta'minlaydigan va uni foydali ish bilan tanishtiradigan vositalarni ko'rsatdi. Ushbu vositalar orasida birinchi o'rinni maxsus muassasalarda aqli zaiflar uchun qulay yashash sharoitlari egallaydi. Segen aqli zaiflar uchun uy-joy, kiyim-kechak, oziq-ovqat va rejimga qo'yiladigan talablarni batafsil ishlab chiqdi. Garchi uning ko'pgina maslahatlari zamonaviy sharoitda o'z ma'nosini yo'qotgan va sodda bo'lib tuyulgan bo'lsa-da, og'ir nogironlar uchun muassasa tashkil etishda unga rahbarlik qilgan umumiy tamoyillarni rad etib bo'lmaydi.

Segen aqli zaiflarning inert holatini yengib o'tishni ta'minlaydigan va uni foydali ish bilan tanishtiradigan vositalarni ko'rsatdi. Ushbu vositalar orasida birinchi o'rinni maxsus muassasalarda aqli zaiflar uchun qulay yashash sharoitlari egallaydi. Segen aqli zaiflar uchun uy-joy, kiyim-kechak, oziq-ovqat va rejimga qo'yiladigan talablarni batafsil ishlab chiqdi. Garchi uning ko'pgina maslahatlari zamonaviy sharoitda o'z ma'nosini yo'qotgan va sodda bo'lib tuyulgan bo'lsa-da, og'ir nogironlar uchun muassasa tashkil etishda unga rahbarlik qilgan umumiy tamoyillarni rad etib bo'lmaydi.