Electr xa'm magnetizm lat

kartinada bo’lekshenin’ traektoriyası degen tu’sinik joq. «Orbitalıq qozg’alıs» tu’sinigi saqlanıp 
qaldı, biraq bul tu’sinik haqqında aytqanda ayqın orbitalıq qozg’alıs na’zerde tutılmaydı. Biraq 
magnetizm haqqındag’ı ta’limatta qozg’alıstın’ ko’rgizbeliligi a’hmiyetke iye emes, al usı 
qozg’alıs penen baylanısqan bo’lekshelerdin’ meхanikalıq ha’m magnit momentleri a’hmiyetke 
iye. Solay etip ha’zirgi waqıtlardag’ı ko’z-qaraslar boyınsha magnetizm to’mendegidey u’sh 
sebeptin’ saldarınan payda boladı: 
1) elektronlardın’ yadrolar do’geregindegi ortibatıq qozg’alıslarının’ sebebinen; 
2) elektronlardın’ menshikli aylanıslarının’ (spininin’) sebebinen; 

---

86 
3) atom yadrolarının’ menshikli aylanıslarının’ (spininin’) sebebinen. 
Biz joqarıda bo’lekshelerdin’ «menshikli aylanıslar» dep aytqanımızda olardın’ o’z ko’sherleri 
do’geregindegi aylanısların (yag’nıy spinin) na’zerde tuttıq. 
Atom yadrolarının’ salmag’ı elektronlardın’ salmag’ınan mın’lag’ın ese u’lken. Sonlıqtan 
salmaqlı atom yadroları elektronlarg’a salıstırg’anda a’dewir a’ste qozg’aladı ha’m atom 
yadrolarının’ magnit momentleri elektronlardın’ spinlik magnit momentlerinen mın’lag’an ese 
kishi. Yadrolıq 
magnetizm 
ju’da’ to’men temperaturalarda (absolюt nolge 
jaqın 
temperaturalarda) ha’m elektronlardın’ orbitalıq ha’m spinlik magnit momentleri bir birin tolıq 
kompensatsiya qılg’an jag’daylarda g’ana sezile baslaydı. 
Zatlardın’ atomlarının’ magnit momentlerinin’ bag’ıtları sırtqı magnit maydanı bolmag’an 
jag’daylarda ta’rtipsiz jıllılıq qozg’alıslardın’ ta’sirinde pu’tkilley ha’r qıylı bolıp bag’ıtlang’an 
boladı Olar ta’repinen qozdırılgan magnit maydanları bir birin kompensatsiyalaydı. Sırtqı magnit 
maydanı tu’sirilgen jag’daylarda atomlar usı maydannın’ bag’ıtıtına qaray burıladı (tolıq yamasa 
tolıq emes burıladı). Usının’ na’tiyjesinde kompensatsiya buzıladı. Usınday jag’daylarda