Elektr energetikasi

A) Bitta yuklamali liniyadagi quvvat isroflari
R=3I2R – aktiv quvvat isrofi;

Q=3I2X– reaktiv quvvat isrofi;

Bu formulalar ENA – fanidan ma’lum va elektr tarmoqlarida qo’llaniladi S= UI. Agar S= IUC bo’lsa,

u holda 3I²=S²/U² va R=S²R/U², lekin S²=P²+Q²,

unda R=( P²+Q²) R/U²; Q=( P²+Q²)X/U²;

B) Bir necha yuklamali liniyadagi quvvat isrofi
YUqoridagidek lekin faqatgina hamma yuklamalar yig’indisi olinadi,
V) YUklamasi teng taqsimlangan liniyadagi quvvat isrofi
l-liniya uzunligi [km] – larda bo’lsin;
R₀– birlik qarshilik [Om/km] – da;
I– hamma yuklama toki amperda;
i=I/ birlik toki [A/m]–da – bu tok liniya bo’yicha oqadigan birlik toki;
R, Q – larni aniqlash uchun, biz liniya oxiridan (x) – oraliqdan elementar qism (dx) –ni ajratib olamiz va shu qism uchun quvvat isrofini aniqlaymiz: d(p)=3(ix)2rodx.
To’liq isrofni aniqlash uchun liniya boshidan oxirigacha yig’indi hosil qilish kerak, ya’ni 0 dan to 1 gacha:

ya’ni R=I²R va Q=I²X.
Bu formulalarni solishtirgan holda aytish mumkinki, aktiv va reaktiv quvvat isroflari teng taqsimlangan liniyalar yuklamasi liniya oxirida joylashtirilgan liniyaga nisbatan 3-marta kichikdir.


G) Transformatordagi quvvat isroflari
Transformatorlar liniyaga nisbatan faqatgina o’zakning mavjudligi bilan farqlanadi, shundan kelib chiqib, transforma-tordagi aktiv isroflari quyidagilardan iborat:
– simlarning qizishiga ketadigan aktiv isrofi yuklamadagi tokning kvadratiga tengdir;
– yuklamaga bog’liq bo’lmagan metalldagi aktiv quvvat isroflari
R_T = 3  I² R_T + P_CT.
Transformatordagi reaktiv quvvat isrofi:
– simlarda tarqaladigan reativ quvvat isrofi, ist’molchi tokining kvadratiga teng bo’lgan.
– yuklamaga bog’liq bo’lmagan magnitlash uchun ketadigan reaktiv quvvat
Q_T = 3 I² X + Q_CT
calt ishlaganda Q_T=Q_CT