Электр хавфсизлиги

9.7. Shaxsiy himoya vositalari 
44-rasm. Shaxsiy himoya vositalarining turlari 
Himoya ko‘zoynagi. Himoya ko‗zoynagi metall va boshqa materiallarni 
qayta ishlash mobaynida mayda zarrachalar, eritilgan mastika tomchilari, 
kislotalar, ishqorlar, elektrolitlar va bo‗yoqlarning ko‗zga tushishidan, saqlagich-
larning kuyishi natijasida sachrovchi metall zarrachalari, hamda uchqunlari, 
kavsharlash vaqtidagi gaz gorelkalarining alangasi, yoyi va hokazolardan ko‗zni 
himoya qilish uchun ishlatiladi. 
Himoya ko‗zoynaklari belgilangan vazifasiga qarab, standart va texnik 
shartlar talablariga javob berishi kerak. Uzoq muddatli ishlarda oynasi terlaydigan 

---

155 
kuzoynaklarning ichki yuzasi terlashdan saqlovchi maxsus tarkib bilan moylanishi 
lozim (45-rasm). 
a)
b)
v)
g)
45-rasm. Himoya ko„zoynaklarining turlari 
Qo‘lqoplar. Qo‗lqoplar qo‗lni uchqunlardan, erigan metall zarrachalari-ning 
sachrashidan, to‗ponidan, yuqori haroratdan, neftdan, ishqordan, kislotadan, 
suvdan, mexanik ta‘sirlanishlardan saqlash uchun mo‗ljallangan (46-rasm). 
a)
b)
v)
46-rasm. Rezinali dielektrik qo„lqoplar 
Erigan metallar, kabel mastikalari bilan ishlaganda, qiyin yonuvchi asbest, 
shpilka va boshqa gazlamalardan tikilgan qo‗lqoplardan foydalanish shart. 
Qo‗lqoplar, "Elektr uskunalarini ishlatishda xavfsizlik texnikasi 
qoidalari" talablari asosida tayyorlanishi zarur. 
Qo‗lqoplar olti tipda ishlab chiqariladi: 
- keng tikilgan, barmog‗i choklab ulangan; 
- barmoqli, qo‗lqopning pastki qismi to‗la bichilgan; 
- barmog‗i qo‗lqop bukilishining yon tomonida joylashgan; 

---

156 
- ikkita barmoqli; 
- elastik lenta bilan bilaklarga bog‗langan; 
- qo‗njlari uzaytirilgan, to‗rtta o‗lchamli. 
Qo‗lqoplar kuchaytiruvchi va himoya qoplamalariga ega. Qo‗njlari 
uzaytirilgan qo‗lqoplarning o‗lchamlari 420 mm dan kam bo‗lmasligi kerak. 
Erigan metall, mastika va boshqa moddalar oqib ketishining oldini olishda, 
qo‗lqoplar kiyim yenglarini zich qoplab olgan bo‗lishi kerak.