Elektr qurilmalarni ekspluatatsiya qilishda xavfsizlik texnikasi

Umumiy talablar

134. 
     Tok o`tkazuvchi qismlarga yerga ulagichlarni bevosita kuchlanish yo`qligi tekshirilgandan keyin o`rnatish shart.
     
135. 
     Ko`chma yerga ulagichni avval yerga ulaydigan qurilmaga, keyin, kuchlanish yo`qligi tekshirilgandan so`ng tok o`tkazuvchi qismlarga, mazkur Qoidalarning 6-ilovasida keltirilgan sxemalarga muvofiq o`rnatish kerak.
     

Ko`chma yerga ulagichni olish teskari ketma-ketlikda amalga oshiriladi: oldin tok o`tkazuvchi qismlaridan olinadi, keyin yerga ulaydigan qurilmadan ajratib olinadi.

134. 
     Ko`chma yerga ulagichlarni dielektrik qo`lqoplarda, 1000 V dan yuqori elektr qurilmalarda izolyatsiyalovchi shtangani qo`llab o`rnatish va olish shart. Ko`chma yerga ulagichlarning qisqichlarini shu shtanga yordamida yoki dielektrik qo`lqoplarda bevosita qo`llar bilan maxkamlash kerak.
     
135. 
     Yerga ulash uchun bunga mo`ljallanmagan o`tkazgichlardan foydalanish man qilinadi, mazkur Qoidalarning 227-bandida ko`rsatilgan hollar bundan mustasno.
     

5-§. Elektr stantsiyalar va podstantsiyalarning elektr
qurilmalarida yerga ulagichlarni o`rnatish

134. 
     1000 V dan yuqori kuchlanishli elektr qurilmalarda ishlash uchun o`chirilgan uchastkaga kuchlanish berilishi mumkin bo`lgan barcha tomondan tok o`tkazuvchi qismlarning hamma fazalari (qutblari) yerga ulanishi shart, ishlash uchun o`chirilgan bitta yerga ulagichni o`rnatish etarli bo`lgan yig`ma shinalar bundan mustasno (mazkur Qoidalarning 6-ilovasi).
     

O`chirilgan liniya ajratgichida ishlar olib borganda, unda yerga ulaydigan pichoqlar borligidan qat`iy nazar, HL tomonidan tushgan simlarga, ajratgich bilan manipulyatsiya qilinganda buzmaydigan qilib, qo`shimcha yerga ulagich o`rnatilishi shart.

134. 
     Yerga ulangan tok o`tkazuvchi qismlar kuchlanish ostida bo`lgan tok o`tkazuvchi qismlardan ko`rinadigan uzilish bilan ajratilishi shart.
     

O`rnatilgan yerga ulagichlar bevosita ish bajarilayotgan tok o`tkazuvchi qismlardan o`chirilgan ajratgichlar, o`chirgichlar, bo`lgichlar yoki yuklama o`chirgichlari, olib qo`yilgan saqlagichlar, demontaj qilingan shinalar va simlar orqali ajratilishi mumkin.
Bevosita ish joyida tok o`tkazuvchi qismlarga, ushbu qismlar ilashgan kuchlanish (potentsial) ostida bo`lishi mumkin bo`lganda, qo`shimcha yerga ulagich o`rnatilishi kerak.

134. 
     Ko`chma yerga ulagichlarni tok o`tkazuvchi qismlarning buyokdan tozalangan joylariga ulash kerak.
     
135. 
     1000 V gacha kuchlanishli elektr qurilmalarda TQ ning yig`ma shinalarida, shchitlarda, yig`malarda ishlar olib borilganda, shinalardan kuchlanish olinishi va shinalar (izolyatsiyalangan simlardan qilingan shinalardan tashqari) yerga ulanishi shart. Bu TQ, shchitlar, yig`malarning ulanmalarini va ularga ulangan uskunalarni yerga ulash zarurligini va mumkinligini naryad, farmoyish beruvchi aniqlaydi.
     
136. 
     Agar ishlarni bajarish xususiyatiga (izolyatsiya qarshiligini o`lchash va x.k.) ko`ra talab qilinsa, ish joyini tayyorlashda o`rnatilgan yerga ulagichlarni vaqtinchalik olib qo`yishga ruxsat beriladi.
     

Yerga ulagichlarni vaqtinchalik olishni va qayta o`rnatishni navbatchi, tezkor-ta`mirlash xodimi, yoki naryad beruvchi ko`rsatmasi bilan ish bajaruvchi amalga oshiradi.
Yerga ulagichlarni vaqtinchalik olishga ruxsat va uni ish bajaruvchi tomonidan amalga oshirilishi naryadning «Alohida ko`rsatmalar» satriga yozilib, kaerda va nima maqsadda yerga ulagichlar olinishi kerakligi qayd qilinishi shart.

134. 
     Yerga ulagichni o`rnatish xavfli yoki o`rnatishning iloji bo`lmagan elektr qurilmalarning konstruktsiyalarida (masalan, ayrim taqsimlovchi kutilarda, KTQ ning alohida turlarida, fazalari vertikal joylashgan yig`malarda) ish joyini tayyorlashda yerga ulagichni o`rnatmasdan ajratgich pichoqlariga dielektrik qalpoqlar kiygizishga yoki kommutatsion apparatlarning kontaktlari orasiga izolyatsion qoplama o`rnatishga ruxsat beriladi.
     
135. 
     1000 V gacha bo`lgan elektr qurilmalarda yerga ulagichlarni o`rnatish va olish bo`yicha operatsiyalarni bajarishga III guruhga ega bo`lgan navbatchi yoki tezkor-ta`mirlash xodimdan bo`lgan bitta xizmatchiga ruxsat etiladi.
     
136. 
     1000 V dan yuqori elektr qurilmalarda:
     

• 
  ko`chma yerga ulagichlarni ikki xizmatchi o`rnatishi shart:
  
• 
  biri IV guruhga ega (navbatchi yoki tezkor-ta`mirlash xodimlaridan), boshqasi III guruhga;
  
• 
  III guruhga ega xizmatchi ta`mirlash xodimlaridan, iste`molchi ulanmasiga yerga ulagichlarni o`rnatish esa - iste`molchi xodimidan bo`lishi mumkin. Uzoqda joylashgan podstantsiyalarda ma`muriy-texnik xodimlarning yoki dispetcherning ruxsati bilan asosiy sxemada yerga ulagichlarni o`rnatishda ikkinchi shaxs sifatida
  

guruhga ega iste`molchi xodimi ishlashiga ruxsat beriladi;

• 
  yerga ulaydigan pichoqlarni navbatchi yoki tezkor-ta`mirlash xodimlaridan IV guruhga ega bo`lgan bir xizmatchi ulashi mumkin;
  
• 
  yerga ulaydigan pichoqlariii uzishni va ko`chma yerga ulagichni olishni navbatchi yoki tezkor-ta`mirlash xodimlaridan III guruhga ega bo`lgan bir odam bajarishi mumkin.
  

6-