Elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini

Radiochastota magnit yumshoq materiallari. Yuqori chas-
totalarda (10 Megagersgacha) hatto kuchsiz maydonlarda ham
to‘yinishgacha magnitlanishga qodir (yuqori magnit sing-

---

97
diruvchanlik) va qayta magnitlanganda kichik yo‘qotishlarga
(kichik elektr o‘tkazuvchanlik) ega magnit yumshoq materiallar
qo‘llaniladi. Bu talablarga ferritlar va magnitodielektriklar javob
beradi.
5.3. Magnit qattiq materiallar
Magnit qattiq materiallar olinish turiga qarab quyidagicha
sinflanadi:
1) mis, titan, niobiy va ba’zi boshqa elementlar bilan legir-
langan, Fe-Ni-Fl va Fe-Ni-Fl-Co asosidagi quyma qotishmalar;
2) kukunlarni keyinchalik termoishlov berish yo‘li bilan press-
lash orqali olinadigan kukun holidagi magnit qattiq materiallar
(o‘zgarmas magnitlar);
3) boshqa magnit qattiq materiallar, ularga martensit po‘lat,
noyob tuproq metallar asosidagi qotishmalar, magnit lentalar
uchun materiallar va boshqalar kiradi.
Magnit qattiq materiallar:
1) o‘zgarmas magnitlar yasash uchun;
2) axborot yozish uchun (masalan, tovush yozishda)
qo‘llaniladi.
O‘zgarmas magnitlar uchun material xarakteristikalari bo‘lib
koersitiv kuch, qoldiq induksiya va tashqi muhitga uzatiladigan
maksimal energiya hisoblanadi. O‘zgarmas magnitlar uchun
materialning magnit singdiruvchanligi magnit yumshoq material-
larnikiga nisbatan kichik. Koersitiv kuch qancha katta bo‘lsa,
magnit singdiruvchanlik shuncha kichik bo‘ladi.
Yopiq holdagi magnit (toroid ko‘rinishdagi) tashqi muhitga
energiya uzatmaydi. Magnit energiya uzatish uchun qutblar
oralig‘ida bo‘shliq (ishchi muhit) mavjud bo‘lishi, ya’ni uzilgan
magnit zanjir kerak. 5.6-rasmda magnitsizlantiruvchi egri chiziq

---

98
(Br-He soha), hamda We energiyaning Be induksiyaga bog‘liqligi
(Br-O egri chiziq) keltirilgan. Havo bo‘shlig‘idagi energiya bo‘sh-
liq uzunligiga bog‘liq. Oraliqdagi induksiya magnit Be qutblarning
magnitsizlantiruvchi harakati tufayli qoldiq induksiya Br dan ki-
chik bo‘ladi. Havo bo‘shliq oralig‘idagi hajm birligidagi energiya
quyidagiga teng:
,
2
BeHe
We 
bu yerda, He induksiya Be ga mos keluvchi maydon kuch-
langanligi.
Berk magnitda Be = Br bo‘lib, Be = 0 bo‘lganligi uchun
energiya nolga teng. Qutblar oralig‘idagi bo‘shliq juda katta bo‘lsa
ham, energiya nolga teng bo‘ladi. V
L
va H
L
 larning ba’zi qiymat-
larida energiya maksimumga yetishi mumkin. Bu holat 5.6-
rasmdan ko‘rinadi.


maks
L
W
W
maks
BH
BeHe



2
2
5.6-rasm. Magnitsizlantiruvchi egri chiziq (Br-He soha)
hamda We energiyaning Be induksiyaga bog‘liqligi
(Br-O egri chiziq).
B
Br
Be
B
L
0
He
H
L
H
C
H
W
L
=B
L
H
I
/2

---

99
Bu qiymat magnitning eng yaxshi ishlatilishini belgilaydi va
o‘zgarmas magnit materiallar sifatiga baho berishda asosiy xarak-
teristika hisoblanadi.