Elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini
Nometall kontakt materiallar
Download 4.26 Mb. Pdf ko'rish
|
Elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini
- Bu sahifa navigatsiya:
- Qurum
|
6.2. Nometall kontakt materiallar
Qattiq nometall kontakt materiallar ichida uglerod asosidagi materiallar katta ahamiyatga ega. Ularni elektr-ko‘mir mahsu- lotlar deb atashadi. Ko‘mirdan aylanma harakat qiladigan elektr 107 mashinalarda sirpanuvchi kontakt bo‘lib xizmat qiladigan cho‘t- kalar yasaladi. Sirpanuvchi kontaktlar tokni kollektorga ulaydi (yoki uzadi). Bundan tashqari, elektr-ko‘mir mahsulotlar projektor va yoyli elektr zanjirlari elektrodlari, galvanik elementlarning anodlari sifatida ham qo‘llaniladi. Ko‘mir kukunlari mikrofonlarda tovush bosimiga mos ravishda o‘zgaruvchi qarshilik hosil qilishda ishlatiladi. Ko‘mirdan telefon tarmoqlari uchun yuqori omli rezistorlar va razryadniklar yasashadi. Ko‘mirdan yasalgan mahsulotlar solishtirma qarshilikning manfiy temperatura koeffitsiyenti TK ga ega. Cho‘tkalar turli o‘lchamlarda ishlab chiqariladi (kollektorda qo‘llaniladigan cho‘tkalarning kontakt sirti 4 4 dan 35 35 mm gacha, balandligi 12—70 mm bo‘lishi mumkin). Ko‘mir mahsulotlarni ishlab chiqarishda xomashyo sifatida qurum, grafit yoki antratsit qo‘llanilishi mumkin. Qurum ko‘pgina organik birikmalarning to‘liq yonmasligi natijasida hosil bo‘ladi. Grafit — erkin ugleroddan olinadigan sodda modda. Antratsit — tarkibida 96 % dan ortiq uglerod bo‘lgan to‘sinning chirish mah- sulotidir. Elektr-ko‘mir mahsulotlarini olish uchun maydalangan massa toshko‘mir, smola yoki suyuq shisha (Na 2 SiO 3 suvli eritma) bilan aralashtiriladi va mos keladigan press-shakllarda kuydiriladi. Yuqori kuydirish temperaturalarida (2200° gacha) uglerod sun’iy ravishda grafit shakliga o‘tkaziladi. Bu jarayon grafitlash deb ataladi. Cho‘tkalar ko‘mir-grafitli (T va TG); grafitli (G); elektr-gra- fitli, ya’ni grafitlangan (EG); mis-grafitli (tarkibida mis bo‘lgan) turlarga bo‘linadi. Cho‘tkalarning turli markalari solishtirma qarshilik, tok zich- ligi, ishqalanish koeffitsiyenti, cho‘tkaning qattiqligi, kollektor- dagi chiziqli tezlik kabi kattaliklari bilan farqlanadi. |
