Ёнғин хавфсизлиги қоидаларини тасдиқлаш тўҒрисида

2-§. Газ ва аэрозолли ёнғин ўчириш қурилмаларга қўйиладиган талаблар
180. Ёнғин сигнализацияси, спринклер ва дренчер тизимларининг қабул-назорат қурилмасига хизмат кўрсатувчи навбатчи шахсларига навбатчилик пайтида ухлаш ҳамда ушбу қурирлмаларни қаровсиз қолдириш тақиқланади.
181. Ҳимояланган хоналарда ишлайдиган шахслар учун қурилмалар ишга тушгани тўғрисида хабарни (сигнални) олганларидан сўнг уларнинг ҳаракатлари ва эвакуация қилиш тартиби тўғрисидаги йўриқнома кўринадиган жойларга ўрнатилиши керак.
182. Ёнғинни ўчириш станциясининг хоналарида станциялар тармоқларининг схемалари ва қурилмаларнинг принципиал схемалари ўрнатилиши керак.
183. Ёнғин ўчириш қурилмаларининг ҳар бир тарқатиш ускунасида ҳимояланадиган хонанинг номлари ва жойлашишини кўрсатувчи йўналиш рақами кўрсатилган ёрлиқ бўлиши керак. Газли ёнғин ўчирувчи батареяларнинг олд томонида бўлим рақамларини кўрсатадиган ёрлиқлар бўлиши керак.
184. Ҳимояланган хонага туташган хоналарнинг ҳаво каналларидаги герметикланган клапанларнинг ишга яроқлилигини текшириш ойига камида бир марта амалга оширилади. Текшириш натижалари журналга қайд этилади.

17-боб. Ёнғинга қарши сув таъминоти
185. Ҳар бир объектдаги ёнғин ўчириш насос станциясида ва ёнғин ўчириш станциясининг хонасида ёнғинга қарши сув резервуарлари (сув олиш мумкин бўлган жойлар), гидрантлар, клапанлар, сув қувурлари тармоғи қисмларидаги қувурлар диаметрлари кўрсатилган ёнғинга қарши сув таъминоти умумий схемаси бўлиши керак. Ёнғин ўчириш насос станцияси хонасида ёнғинга қарши сув таъминотининг умумий чизмаси ҳамда насосларнинг бир-бирига уланиш чизмаси осиб қўйилиши лозим.
186. Ёнғинга қарши сув таъминотини ташкил этишда қуйидагилар тақиқланади:
а) сув таъминоти тармоғининг қисмларини ёнғин ўчириш гидрантлари ва уларга ўрнатилган кранлардан ўчириш, шунингдек, ёнғинни ўчириш учун зарур бўлган тармоқдаги босимни пасайтириш (насос станцияларининг ишламай қолиши, таъмирлаш ишлари ёки авария юз берган тақдирда, тегишли ёнғин-қутқарув бўлинмалари бу ҳақда дарҳол огоҳлантирилиши керак);
б) лойиҳалаш ҳужжатларини ишлаб чиқмасдан ва керакли оқимни таъминлаш учун ташқи синовларни ўтказмасдан, сув сарфини кўпайтириш ва тармоқдаги босимнинг пасайиши билан боғлиқ бўлган ёнғинга қарши сув таъминоти тармоғига қўшимча уланишларни амалга ошириш;
в) ёнғинни ўчириш гидрантлари ва кранларини демонтаж қилиш;
г) ёнғинни ўчириш гидрантлари люкининг қопқоғини асфальт, бетон ва бошқа қопламалар билан қоплаш.
187. Обектдаги ташқи ва ички ёнғинга қарши сув таъминоти тизимининг ҳолатини текшириш камида 6 ойда бир марта (ташқи тизим учун — баҳор-ёз ва кузнинг бошланишида, сув чиқариш йўли билан текшириш), шунингдек, ҳар бир мукаммал таъмирдан сўнг реконструкция қилинган ёки янги истеъмолчилар далолатнома тузилган ҳолда комиссия орқали сув таъминотига уланганда ўтказилиши керак.
188. Ташқи ва ички ёнғинга қарши сув таъминоти тизимининг ҳолатини назорат қилиш масъул шахслар томонидан қуйидагилар амалга оширилиши лозим:
а) ёнғинни ўчириш жўмракларининг тўпламни ташқи кўрикдан ўтказиш ҳамда сувнинг чиқишини (ёнғинни ўчириш спринклер пуркагич мосламасининг таъминот қувурларига уланган кранлардан ташқари) текшириш;
б) ихтиёрий шаклдаги далолатномани тузган ҳолда беркитиш арматураларини кўздан кечириш, ёнғинни ўчириш енглари ўрамаларини қуритиш (зарур ҳолларда) ва қайта ўраш;
в) ёнғинни ўчириш гидрантлари (люк, қудуқ, ёнғинга қарши гидрант) корпуси мавжудлиги, ишга яроқлилиги ва ҳолатини, ўрнатилган ёнғин хавфсизлиги белгиларининг мавжудлигини текшириш;
г) ёнғинга қарши насослар зарур босимни ушлаб туриши ва асосийдан захира насосга (агар мавжуд бўлса) ўтишнинг ишончлилигини ҳар ойда камида бир марта далолатнома тузиш орқали текшириш;
д) ёнғинга қарши резервуарларни, сиғимларни зарур сув сатҳини, сув олиш воситалари мавжудлиги ва уларнинг созлиги, қияликлар, ёнғин-қутқарув машиналари, шамоллатиш мосламалари ва бошқа жиҳозларни ўрнатиш учун кириш йўллари ва майдонлар мавжудлигини текшириш, сув ҳавзасини (резервуарни) атроф муҳитнинг салбий ҳароратида ишлатилишини таъминлаш чораларини кўриш.
189. Ёнғинни ўчириш мосламаси ўрнатилган сув таъминоти тизими зарур босимни ва ёнғинни ўчириш учун сувнинг етарли миқдорини таъминлаши керак.
190. Клапанлар ва насослар корхонанинг ёнғинга қарши сув таъминотининг умумий схемасига мос келадиган рақамларга эга бўлиши керак. Техник қайта жиҳозлаш, реконструкция қилиш ва бошқа ишлар билан боғлиқ сув таъминоти тизимидаги ўзгаришлар тегишли техник ҳужжатлар ва схемаларда акс эттирилиши керак.
191. Ёнғинни ўчириш насос станциясининг кириш эшиклари ёпиқ ҳолатда сақланиши керак. Эшикларда калитларнинг жойлашуви ҳақида маълумотлар кўрсатилиши лозим.
192. Ёнғинга қарши резервуарлар (ер ости ва ярим ер ости) икки қопқоқли люк билан жиҳозланган бўлиши керак, уларнинг орасидаги бўшлиқ қишки мавсумда иссиқликни изоляцияловчи материаллар билан тўлдирилиши керак (қипиқ, майда бўлаклар, сиқилган сомон ва бошқалар).
193. Сув миноралари йилнинг барча фаслларида ёнғин-қутқарув техникаларига сув олиш учун мослаштирилган бўлиши керак. Сув минорасидан сувни автоцистерналар ва ёнғин-қутқарув техникаларига олиш учун сув олиш мосламаси қишда иситилиши керак.
194. Ёнғинни ўчириш гидрантлари, сув хавзалари рақамланган бўлиши керак, амалдаги норматив ҳужжатларга мувофиқ кўрсаткич белгиларига эга бўлиши керак. Ёнғинни ўчириш гидрантлари ва сув хавзалари жойлашган жойларини тунги вақтда аниқлаш учун мўлжалланган ёруғлик ёки люминесцент кўрсатгичлар кўринадиган жойларга 2,0 — 2,5 m баландликда жойлаштирилиши керак.
195. Ёнғинни ўчириш гидрантлари қиш шароитида ишлашга тайёрланиши керак (гидрант ва қудуқдан cув чиқарилан, қудуқларнинг қопқоқлари доимо қор ва муздан тозаланган ва иситилган бўлиши керак).
196. Ёнғинни ўчириш колонкаси ёнғинни ўчириш гидрантларига тўсқинликларсиз ўрнатилиши керак. Гидрант қудуғи қуруқ, чиқиндилардан тозаланган бўлиши ва унинг қопқоғи осон очилиши керак. Ёнғинни ўчириш гидрант қудуқларининг қопқоғида (қопқоқнинг тепасида) транспорт воситаларини тўхтатиш тақиқланади.
197. Объектнинг ҳудудида ва унинг ташқарисида жойлашган ёнғинни ўчиришга мўлжалланган сув манбаларига ёнғинни ўчириш техникаларини ўрнатиш ва улардан йилнинг барча фаслларида сув олиш учун кириш йўллари ва қаттиқ қопламали майдон ташкил этилиши керак. Ёнғинни ўчириш гидрантлари, сув хавзалари, резервуарлари, сув миноралари ва бошқа ёнғинга қарши сув таъминоти манбаларига ҳамда қуруқ қувурларга кириш ва ўтиш йўлаклари доимо бўш бўлиши керак.
198. Ёнғинни ўчириш ёки ўқув машғулотлари учун ишлатилган сув захираси зудлик билан қайта тўлдирилиши керак.
199. Ёнғинга қарши резервуарлардан сув оқиши аниқланганда уларни зудлик билан таъмирлаш ва сув билан тўлдириш чораларини кўриш керак.
200. Градирняларга бориш йўллари қаттиқ қопламага эга бўлиши ва унинг ҳовузидаги сувдан ёнғин ўчириш мақсадида ишлатиш имконияти яратилган бўлиши керак.
201. Ички ёнғинга қарши сув таъминоти тизимидаги ёнғинни ўчириш жўмраклари ёнғинга қарши шкафлар ичига ўрнатилган, ёнғинни ўчириш енглари ва дастаклари билан жиҳозланган бўлиши керак. Ички ёнғинни ўчириш жўмракларидаги ёнғинни ўчириш енглари қуруқ, жуфт ўрамага ўралган, жўмракка ва дастакка уланган бўлиши лозим.
202. Ёнғинни ўчириш жўмракларидан доимо фойдаланиш шароити мавжуд бўлиши керак.