Fakulteti guruh talabasi

rasm. Iste’mol mollari taqsimoti kanallarining turli xil variantlari
Taqsimot kanallarini ko‘rib chiqamiz, ular bo‘yicha tovarlar so‘nggi ishlab-chi-qarishdan taqsimot markazlari orqali oxirgi iste’molchiga borib tushadilar
Ikkinchi yo‘nalish 1-6 aynan shu sabablarga ko‘ra noqulay. № 1 taqsimot markazi ishlab-chiqarish to‘plangan joyda joylashgan, va, odatda, bir xil tovarning katta hajmlarini olib-sotadi. Vositachilarning bu turi ham keng assortimentni shakl-lantirmaydi. Keng assortimentni, iste’mol to‘plangan joyda joylashgan,ulgurji savdo bilan shug‘ullanuvchi №2 taqsimot markazi shakllantiradi. Bu vositachi, iste’-molchiga maksimal xizmat ko‘rsatishga ixtisoslashgan. Shunday qilib, 1-7-5 kanali iste’molchiga eng yaxshi xizmat ko‘rsatilishini ta’minlaydi, lekin o‘z ichiga ikkita vositachini ham oladi, ya’ni tovar narxi ham eng yuqori bo‘ladi.
Taqsimot kanalini tanlashda, tovar xarakati shaklini – tranzit yoki ombor – tanlash amalga oshiriladi. Logistik zanjir tanlanganda – muayyan distribyutor, ta-shuvchi, sug‘urtalovchi, ekspeditor, bankir va hokazolar tanlovi amalga oshiriladi. Bunda turli xil ekspert baholari uslubiyotlari, operatsiyalarni tekshirish uslu-biyotlari va boshqalar ishlatilishi mumkin.Logistik kanalni tanlash imkoniyati, logistik jarayonlar samaradorligi oshi-shini muhim rezervi (zaxirasi) hisoblanadi.
2.2 Logistik tizimda mahsulotlar taqsimotining asosiy kanallari
va vositalari
Logistik tizimda mahsulotlar taqsimotining asosiy kanallari va vositalari
Taqsimot vositasi va uning vazifalari. Tovarlami yetkazib beruvchi va iste’molchi — bu logistik vosita yoki taqsimlash vositasi bilan bir-biriga bog‘Iangan ikki mikrologistik tizimdir.
Taqsimot vositasi — bu tashkilotlar yoki alohida shaxslar jamoasi bo'lib, ular ishlab cliiqaruvchidan iste’molchigacha bo‘lgan yo‘lda aniq tovarga yoki xizmatga egalik huquqini birovga o'tkazadilar yoki o‘z zimmalariga oladilar. Logistik vosita - bu materiallar oqimini aniq ishlab chiqaruvchidan iste’molchiga yetkazib berishga xizmat qiladigan ko‘pchilikni tashkil etgan tartibli ish yuritadigan turli vositachilardir. Taqsimot vositasidan foydalanib, iste’molchi ma’lum foydani qo‘lga kiritadi, chunki eng samarali usiilda tovarlarning sotilishi ta’minlanadi, mahsulotlaming maqsadli bozorlarga yctkazilishiga imkon beradi, taqsimlashga ketadigan xarajatlar tejaladi. Taqsimot vositasini tashkil etgan tashkilot yoki shaxslar bir qator amallami bajaradilar: bitim tuzish davrida — tovarlarni taqsimlash vositasi orqali harakatlanishini ta’minlash uchun ma’lumot to'plash, taqsimlash vositalari faoliyati bilan bog‘liq xavf-xatarlarni o‘z zimmasiga olish; bitim oxirida — tovar harakatlanishini tashkil etish (transportda jo'natish, omborga joylashtirish), tovarlarni taqsim lash vositalari orqali harakatlanishini ta’minlash uchun moliyaviy mablag‘larni topish 65 va ulardan foydalanish, taqsimlash vositalari faoliyati bilan bog‘liq xavf-xatarlami o‘z zimniasiga olish.
Bevosita taqsimot jarayoni quyidagi ishlarni amalga oshirisli yo‘li bilan bajariladi: buyurtinalar ustida ishlash, mahsulotlami omborga joylashtirish va tovar-moddiy boyliklar zaxirasini ma’lum darajada ushlab turish, tovarlarni iste’mol joylariga trasportda jo‘natish.
Buyurtmalar ustida ishlash quyidagilami o‘z ichiga oladi:
iste’molchilardan buyurtma qabul qilish, korxonaning manfaatdor bo‘limlariga buyurtma haqida ma’lumotlar yuborish, mahsulot ishlab chiqarish to‘g‘risida qaror qabul qilish. Iste’molchilarga kerak bo‘lgan tovarlar omborxonada mavjud bo‘lsa, ularni iste’- molchilarga yuborish ustida ish olib boriladi. Zarur tovarlar omborxonada mavjud bo‘lmagan hollarda ularni tayyorlash uchun korxonaga buyurtma beriladi.
Mahsulotlami omhorxonaga joylashtirish. Ishlab chiqarish jarayoni tugagandan keyin tovar iste’molchilarga jo'natilgunga qadar korxona tovarlarni saqlashga majbur. Buning sababi shundaki, ishlab chiqarish va iste’mol qilish ish jarayonlari kamdankam hollarda bir-biriga to‘g‘ri keladi.
Korxona tayvor mahsulotni saqlashning turli shaldlarini tanlashi mumkin:
1)tovaming bir qisnti korxona omborxonasida, yana bir qismi malisulot iste’mol etiladigan hududlarda saqlanishi;
2) ishlab chiqarügan mahsulotning barchasi korxona omborxonalarida saqlanishi;
3) korxona umumiy foydalaniladigan ornborxonalarda joyni ijaraga olishi;
4) tovarlarni saqlash uchun uzoq muddat foydalaniladigan omborxonalardan yoki tranzit omborxonalardan foydalanish mumkin.
Tovar-moddiy boyliklar zaxirasini ma’lum darajada ushlab turish. Iste’molchini unga zarur bo‘lgan tovarlar bilan uzluksiz ta’minlab turish uchun ishlab chiqaruvchi korxonasi omborida yoki tovar iste’mol etiladigan hudud omborxonalarida tovar-moddiy boyliklar zaxirasi yaratiladi. Zaxiralar maxsus me’yorlarda ko‘zda tutilgan saviyada uslilab turiladi. Tovarni iste’mol joylarga transportda jo‘natish va shartnomada ko‘zda tutilgan talablarga muvofiq ulami iste’molchilarga yetkazish sotish jarayonining yakuniy bosqichi hisoblanadi.