Fan va innovatsiyalar vazirligi urganch davlat universiteti filologiya fakulteti o

Kodikologiya.Paleografiya. 
Paleografiya (paleo... va ... grafin) — yozuv belgilarining yaratilishi va ularning 
rivojlanishinioʻrganuvchi 
tarixiy-filologik fan
; nazariy P. tarixan oʻzgargan yozuv 
xususiyatlariningkrnuniyatlarini aniklaydi; amaliy va tavsifiy Paleografiya 
Paleografiya (paleo... va ... grafin) — yozuv belgilarining yaratilishi va ularning 
rivojlanishinioʻrganuvchi 
tarixiy-filologik fan
; nazariy P Paleografiya (paleo... va ... 
grafin) 
— 
yozuv 
belgilarining 
yaratilishi 
va 
ularning 
rivojlanishinioʻrganuvchi 
tarixiy-filologik fan
; nazariy P Paleografiya (paleo... va ... 
grafin) 
— 
yozuv 
belgilarining 
yaratilishi 
va 
ularning 
rivojlanishinioʻrganuvchi 
tarixiy-filologik fan
; nazariy Paleografiya tarixan 
oʻzgargan yozuv xususiyatlariningkrnuniyatlarini aniklaydi; amaliy va tavsifiy P. 
muayyan qoʻlyozmaning qachon va qayerda 
yaratilganini, uni yozgan yoki koʻchirgan shaxsning ishtirokini xdmda kotiblarning 
ish hajmini aniklash maqsadida kotiblarning yoki ayrim qoʻlyozmalarning 
individual (oʻziga xos) 
jihatlarini
 
oʻrganadi. P. mustaqil fan sifatida diplomatika (qad. hujjatlar, yorliqlar va qad. 

---

yozma manbalarning haqiqiyligini aniqlovchi soha)dan ajralib chiqqan. "P." 
terminini birinchi marta fran-siyalik monax Bernar de Monfokon qoʻllagan (1708). 
P.ning asosiy vazi-fasi — sanasi koʻrsatilgan qoʻlyozmalar yozuvining xronologik 
va hududiy xususiyatlarini aniklash va tartibga solish va shu asosda muayyan 
matnda uning yozilish vaqti va joyi koʻrsatilmagan, bu haqda bilvosita 
maʼlumotlar boʻlmagan qoʻlyozmalarning ham davri va joyini aniklashdir. P. 
yozuv 
belgilarini
, asosan, harflar va ularning tarkibiy unsurlari-ni, satrusti hamda 
farqlovchi belgilarni, qisqartirib yozish usullari va boshqalarni oʻrganadi. Vaqt 
oʻtishi 
bilan almashinib va
 
oʻzgarib turgan yozuv materiallari va qurollari ham P.ning urganish obʼyektidir. 
Asosiy yozuv materiallari hisoblangan palma yaprogʻi, papirus, maxsus ishlov 
berilgan teri (pergament) va, nihoyat, qogʻozdagi yozma manbalarni P. urgansa, 
boshqa yozma yodgorliklarni P.ga yondosh boʻlgan sohalar oʻrganadi. Mas, tosh, 
yogʻoch, sopol, metall va shahrik.da saqlangan yozuvlarni epigrafika, muhrlardagi 
yozuvlarni sfragistika, tangalardagi yozuvlarni numizmatika oʻrganadi. Paleograf 
oʻz tadqiqotlarida ana 
shu yordamchi fan sohalaridan
, shuningdek, P.dan 
ajralib chiqqan filigranologiya (qogʻozdagi suv belgilari asosida qogʻozni ishlab 
chiqargankorxonani va davrni aniklaydi), kodikologiya (qad. qoʻlyozma 
kitoblarning hozirgi holatini oʻrganadi), neografiya (hozirgi yozuvni, hatto 
mashinka yozuvi va matbaa mahsulotlarini 
oʻrganadi)dan, matnshunoslik va kitobshunoslikdan yaxshi xabardor boʻlishi 
kerak.P., asosan, 
tarixiy tilshunoslik
, tarix, adabiyotshunoslik, sanʼatshunoslik 
ehtiyojlari uchun xizmat qiladi, chunki paleografik tahlil bu fanlar uchun manba 
sifatida tadqiq etilayotganqoʻlyozmani oʻrganishda majburiy birinchi bosqich 
hisoblanadi.