Fani bo‘yicha amaliy mashg’ulot materiallari. Bilim sohasi

Labillik deb, muayyan chastotadagi qo’zg’alish bilan javob berish qobiliyatiga aytiladi.
1-ish: Muskul qisqarishi va qo’zg’alish pog’onasini aniqlash.
Muskul qisqarishini o’rganish uchun nerv-muskul preparati tayyorla­nadi va pog’ona kuchi aniqlanadi. Muskulli preparat miografga bog’­lanib, induktsion g’altak yordamida elektr toki ta’sir ettiriladi. Induktsion g’altakning kaliti yakka tartibda ulanganida muskullar qisqarib, kengayish bilan javob beradi. Muskullar, kalit bir marta ulanganda ikki marta qo’zg’aladi: bir marta tok ulanganda, ikkinchi marta tok uzilgan paytda.
Agar ta’surot ketma-ket berilsa, muskul­lar tetonik qisqarish bilan javob beradi. Muskullarning birinchi ta’surotga nisbatan navbatdagi ta’surotga kuchli qisqarishiga super­pazitsion qisqarish deyiladi.
. Qo’zg’aluvchanlikni qo’zg’aluvchan to’qimalardagi o’ziga xos belgilaridan biri qo’zg’aluvchan to’qimalarda elektr potentsiallarini hosil bo’lishidir.
Qo’zg’aluvchan to’qimada elektr potentsiallarini hosil bo’lishini birinchi bo’lib italiyalik olim Galьvani 1791 yil aniqlagan.U baqaning nerv va muskul preparatida boldir muskulini kesib, uning ustiga quymich nervini shisha tayoqcha yordamida olib kelib tegizganda muskul­ning qisqarganini kuzatgan. U ana shunga asoslanib, hayvon to’qimasida elektr hodisasi yuz beradi, degan xulosaga kelgan.
Rossiyada to’qimalarda kuzatiladigan elektr hodisalari I.M.Sechenov, N.E.Vvedenskiy, I.R.Tarxanov, V.I.Vartanov, V.Yu.CHagovets, A.F.Samoylov, B.F.Verigolar tomonidan o’rganilgan.
XX asrda turli-tuman sezgir asboblari(galьvanometr, ostsillograf) ni kashf etilishi to’qimalarda hosil bo’­ladigan elektr hodisalarini to’la-to’kis o’rganishga imkon yaratadi. Bu asboblar bilan hayvon organizmining barcha to’qimalarida, masalan, muskul, nerv, miya, bezlarda elektr hodisalari borligi o’rganilgan.
Tirik to’qimalarda ikki xil tok bo’lishi aniqlangan:

1. 
   Tinchlik toki.
   
2.