Фан/модуль коди sling3072 Ўқув йили 2023-2024 Семестр

8-мавзу. Тил ва маданият.  
Тилда табиий ва маданий хусусиятлар. Тил ва нутқдаги инсон, этник 
ва ижтимоий таркибий қисмлар. Маданиятнинг тилга таъсири муаммоси. 
Эквивалент луғат ва бўшлиқлар. Сўз ички шаклининг этник-маданий 
хусусиятлари. Шахснинг маданияти ва нутқ хатти-ҳаракати муаммоси. 
Коммуникатив ва маданий компетенция. Тилнинг ҳудудий ва ижтимоий 
табақаланиши. Жамиятда тилнинг функционал соҳалари. Тилнинг 
мавжудлиги шакллари. Стандарт ва меъёр. Ҳудудий диалект. 
Аниқланмаган субдиалектал нутқ шакллари.  
 9-мавзу. Тил ва жамиятнинг эволюцияси.
Тил ва тарихий ривожланиш. Ички ва ташқи тилнинг ўзгариши. Тил 
ривожланишидаги регрессия ва тараққиёт муаммоси. Тил ўзгаришининг 
нақшлари. Тиллар ижтимоий эволюциясининг асосий йўналишлари. 
Халқаро ва дунё тиллари, сунъий оралиқ тиллар. Миллий тил сиёсатининг 
даражалари. Тилларнинг ўзаро муносабатларини тартибга солишда давлат 
стратегияларининг турлари.
10-мавзу.  Тил ва миллат.
Тил ва дунё халқлари. Дунёнинг тил тасвири. Ирқлар, этник 
гуруҳлар, тиллар. “Этнос” тушунчаси, унинг белгилари ва хусусиятлари. 
Тилларни аралаштириш. Миллий тил сиёсати. Таърифлар, боғлиқ 
тушунчалар, таркибий қисмлар. Тил сиёсатидаги объектлар ва мавзулар. 
Жамият турига қараб тил сиёсатининг профиллари. Шахсий ва давлат 
тилини режалаштириш. Тилни режалаштиришда қадамларнинг кетма-
кетлиги. Тил сиёсатининг типологияси. Тил ва давлат. “Миллий тил 
сиёсати” тушунчаси. Замонавий Ўзбекистондаги тил сиёсати ва тилнинг 
ҳозирги ҳолати.
11-мавзу. Нутқ хатти-ҳаракатларининг маданиятлараро ўзига 
хослиги. 
Жаҳон маданияти ва дини контекстидаги тиллар. Маданий 
релативизм ва маданий универсализм. Ғарбдаги маданий дилемма – Шарқ. 
Жаҳон цивилизациясининг шаклланиши ва дунё маданиятининг 
шаклланиши. Дунё харитасида халқлар ва динлар ўтмишда ва ҳозирги 
кунда. Тил, дин ва миллий менталитет. Халқ ва тилларнинг функционал 
икки тилли ҳолати. Тил дастлабки тушунчаларининг диний келиб чиқиши.

---

5