Farmakologiya va klinik farmatsiya kafedrasi


Download 0.87 Mb.
bet55/55
Sana20.08.2020
Hajmi0.87 Mb.
#127117
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   55
Bog'liq
Mustaqil ish kitob

Bu moddiy jismlar hayotni qabul qilganligi sababli paydo bo`lish, qismlarga taqsimlanish, o`sish, rivojlanish, qarish va o`lish kabi biologik jarayonlarni boshdan kechirishga layoqatlidirlar.

Unsurlar to`g’risidagi ta`limotning tibdagi ahamiyati shundaki, ulardan moddiy dunyo, shu jumladan inson shakllangan, demak inson va uning a`zolari tarkibiy qismlari ham unsurlardan shakllangan bo`lib, ularda qaysi unsur miqdori ustunlik qilsa u a`zo yoki tarkibiy qismda shu unsur sifati namoyon bo`ladi va uning ichki muhitini hosil qiladi.


ZAMON MIZOJLARI VA UNING TIBDAGI AHAMIYATI.


Mizojning quyidagi turlari mavjud





Oddiy mizojlar




Murakkab mizojlar

1

Issiq

1

Issiq - quruq

2

Sovuq

2

Issiq hol

3

Ho`l

3

Sovuq-hol

4

Quruq

4

Sovuq-quruq

Mizojni o`rganish uchun nisbiy qilib olingan yana bir ko`rinishi mo’tadil mizoj tushunchasi qabul qilingan. Dunyodagi mavjudotlar ichida nisbatan olinganda eng mo’tadili inson mizojidir.

Inson a`zolari o`rtasida mo`tadil mizojlisi, uning qo’l kaftining terisidir, yana mo’tadil mizojlisi ko`rsatkich barmoq uchining terisi bo`lib, shifokorlar inson pulsi (nabz)ni shu barmoq bilan aniqlaydilar.

TABIIY XILTLARNING QISMLARI.






Xilt tarkiblari.

Korinishi

1.

Yengil harakatchan qismi

- bug qismi-SAFRO

2.

To`liq yetilgan musaffo qismi

- latif qismi-QON

3.

G’aliz qismi

quyuq qismi-BALGAM

4.

Cho`kmasi.

- yer lik qismi-SAVDO



Xiltlarning tarkibiy qismi

Xilt.

Xilt sifatlari.

Havo unsuri

Qon.

Issiq-ho`l.

O`t unsuri.

Safro.

Issiq-quruq.

Suv unsuri.

Balgam.

Sovuq-ho`l.

Tuproq unsuri.

Savdo.

Sovuq-quruq.

V.4.TESTLAR




  1. Istemol mahsulotlari nechaga bolinadi? 2 ga

3ga 4 ga

Bolinmaydi

  1. Parhez sozining manosi? Oziq-ovqat

Bilmoq Yemoq Tiymoq

  1. Parhez dietologiyasida nima asos qilib olingan? Bemor mizoji

Sutkalik energetik miqdor Taom mizoji

Mizoj buzilishidagi sabab



  1. Sharq olimlari xastalik sabablarini qaysi omilga boglikligini aytganlar? ichki

tashqi hammasi alimentar

  1. Tashqi faktorlar qatorini toping? Qo’rquv, oyning boshi

Iqlimi, ovqati Ovqati, ichimlik suvi

Ob-havo, shamol yo’nalishi 56.Ichki faktorlar qatorini toping? Qo’rquv, alam, andux

Ovqat pishirish uslublari Yil fasllari iqlimi

Ob-havo iqlimi

57.Ovqatlarni pishirish uslublari ovqatlanish madaniyati qaysi factor? Ichki

Alimentar Tashqi

1 va 2 javoblar 58.Tanqiya nima? Mizojni aniqlash Bemorni tarbiyalash Parhez tayinlash

Yot moddalardan tozalash



  1. Yashash joyining jugrofiy muhiti , yashash joyi, mintaqasi, iqlimi, qaysi omilga kiradi?

Tashqi Ichki Alimentar Ovqatlanish

  1. Ibn Sino parhez buyurishda nimalarni asos qilgan? Hammasi togri

Bemor, taom mizoji Bemorning yashash sharoiti Mizoj buzilishiga sabab

  1. Mahsulotni shaklini , siymosini, rangini, hidini nima belgilaydi? Surat

Sifat Modda

1 va 2 javoblar



  1. Mahsulotni modda qismi nima? Borliqni konsistensiyasi

Borliqni Konsistensiyasi Hidi

  1. Mahsulotni kayfiyati deganda? Xammasi

Rangi Hidi Tam

  1. Foila bu-

Ta’sir qabul qiluvchanlik Ta’sir qiluvchanlik Erituvchi

Sovutuvchi



  1. Ovqatning ogizda ishlov berilishi ovqat hazmining qaysi bosqichi? 3

2

1

4



  1. Ovqatning oshqozon shirasi bilan aralashib ximus hosil bolishi qaysi bosqich?

4

1

3



2

  1. Ximus qaysi qon tomir orqali jigarga boradi? Bosliq

Akxal Masoriqo Qutqaruvchi

  1. Ximus jigarga otilishidan ovqat hazmining nechanchi bosqichi boshlanadi?

2

4

3



1

  1. Qaysi bosqichda qoldiq suv va yoglar chiqarib tashlanadi? 1

3

2

4



  1. Hazmning 4-bosqichi qayerda kechadi? Tana a`zolarida

Buyrak Taloq Jigar

  1. Mahsulot modda va surat bilan tasir etsa? Xosiyatli ozuqa

Davoli ozuqa Ozuqali davo Davo

  1. Yosh qoy goshti va joja goshti qaysi istemol mahsuloti? Xosiyatli davo

Davo Ozuqa

Davoli ozuqa



  1. Arpa suvi uzum qaysi tur mahsulot? Ozuqali davo

Davo Ozuqa

Xosiyatli ozuqa



  1. Mahsulot faqat modda qismi bilan tasir etsa? Ozuqa

Davo

1va 2 javoblar Xosiyatli ozuqa



  1. Faqat kayfiyat bilan tasir etsa? Davo

Mutloq davo Ozuqa

1va 2 javoblar



  1. KIshi gavdasidagi gayri tabiiy bir holat? Hamkor a’zo

Sabab Kasallik Qurol a`zo

  1. Kasallik davrlarini korsating? Hammasi

Boshlang’ich, zorayish Nihoyaga yetish Pasayish

  1. Sodda kasalliklar nechaga bolinadi? 3

2

4

5



  1. Sodda kasalliklar qaysilar? Tarkib

Mizoj buzilishdan hammasi Uzluksizlikning buzilishi

  1. Mizoj buzilishidan kelib chiqadigan kasalliklar necha xil? 2

3

4

Bolinmaydi



  1. Mizoj buzilishidan kelib chiqadigan kasalliklar qaysilar?

Miqdor, son Qoldiqli, qoldiqsiz Moddali, moddasiz Son-adad

  1. Tarkib kasalliklari necha xil? 2 xil

5 xil

4 xil

3 xil


  1. Ortiqcha barmoq qaysi sinfga kiradi? Shakl

Vaziyat Hamkorlik Son-adad

  1. Ichakka mansub churra qaysi sinfga kiradi? Vaziyat

Son-adad Qopchiq Shakl

  1. A`zoning bir-biridan uzoqqa yoki yaqinda bolish holatlari qaysi guruh? Mushorakat

Shakl Vaziyat Son-adad

  1. Bir qancha kasalliklar yigindisidan iborat kasallik? Murakkab

Sodda Aralash

Kombinasiyalashgan



  1. Kasallikning qaysi davrida kasallik belgilari bilinmaydi? Boshlangich

Nihoyaga yetish Pasayish Zo’rayish

  1. Shishning pastki a`zoga otishi nima deyiladi? Nazla

Isitma Otashak Xuroj

  1. Nima harakatsizlikka oxshaydi? Uyqu

Bedorlik Tinchlik Sog’lik

  1. Murakkab kasalliklar necha xil boladi? 2 xil

  1. xil

  2. xil

  3. xil

  1. Shishlarning turlarini korsating? Qon, safro

Issiq, sovuq Balgam, qon Qon savdo

  1. Toshmalar nechi xil boladi? Savdo, safro

Qon, balgam Issiq-sovuq Savdo, balgam

  1. Issiq shishlar qaysilar? Qonli

Hammasi Safroli

Qon va safroli



  1. Suyaklarning siqishi va chiqishi qaysi kasallik guruhi? Uzluksizlikning buzilishi

Tuzilish Qon Vaziyat

  1. Vena tomirlarining kengayishi qaysi kasallik guruhiga kiradi? Miqdor

Oqim yo’llarining kasalliklari Son-adad

Vaziyat


  1. Kovak a`zolarda boladigan kasalliklar qaysi guruh? Oqim yo’llari

Miqdor

Qopchiq kasalliklar Tuzilish



  1. Issiq tomonlarga kiradi? Shishlar va toshmalar Shishlar

Toshmalar Vaziyat

  1. Shishlar va toshmalar qaysi kasalliklar guruhiga kiradi? Vaziyat

Oddiy Miqdor

Murakkab


  1. Opkaning qaysi mizojida balgamning kop bolishi kuzatiladi? Issiq

Sovuq Quruq Ho’l

  1. Zoturiya hozirgi qaysi kasallikka togri keladi? Opka yalliglanishi

Plevrit O’pka yarasi Sil

  1. O’pka shishlarida qanday belgilar kuzatiladi? Yuz qizil rangda

Sianoz Akrosianoz Yuz ko’karadi

  1. Opkada achishish va sanchish sezilsa ogriq moddaning qaysi a`zoda

?ekanligidan dalolat beradi Taloq

O’pkada


Pardalarda mushaklarda Yurak

  1. A`zodagi zararni haydashga vosita boladigan harakat bu-Ogriq

Aksirish

Bosh aylanishi Yo’tal



  1. Kokrakning kengligi, nafasning kattaligi opkaning qaysi mizojiga xos? Issiq mizojga

Sovuq mizojga Issiq - ho’l mizojga Sovuq - h’ol mizojga

  1. Xafaqon bolgan kishi ozi bilan qanday narsalarni olib yurishi kerak? Yoqimli, xushboy

Achchiq narsalar Shirin narsalar Kalit olib yurishi

  1. Yurak kasalliklarida mo’tadillikka yaqin dorilar keltirilgan qatorni toping? Yoqut, qora marjon

Dorunak , parpi ipak Limon, rayhon Marvarid, kofur

  1. Xafaqon kasalligida qaysi ovqat mahsulotlarini istemol qilish man qilinadi?

Shirinliklar

Xamirli, sho’r, yog’li Sabzavot



Mevalar

  1. Xafaqon kasalligida qanday klinik belgilar kuzatiladi? Bosh ogrigi, kongil aynishi

Tomir urushi notekis ipsimon Quloqda shovqin bolishi Barcha javoblar tog’ri

  1. Xafaqon safrodan bolsa , tomir urushi qanday boladi? Ipsimon

Qattiq kuchli Kuchsiz, yumshoq Notekis yumshoq

  1. Xafaqon kasalligi savdodan bolsa qanday belgilar kuzatiladi? Uyqusirash

Xursandchilik G’amginlik , qo’rquv Holsizlik

  1. Yurakning moddali mizoj buzilish kasalliklariga qaysi kasallik kiradi? Gipertoniya

Ateroskleroz Kardionefroz Kardial siroz

  1. Yurakning moddasiz mizoj buzilishi kasalligini korsating? Kardionevroz

Ateroskleroz Kardial siroz Gipertoniya

  1. Yurakning hajm buzilishidan kattalanish kasalligini korsating? Kardial siroz

Kardiomiopatiya Ateroskleroz Kardionefroz

  1. Yurakning son-adad kasalliklarini belgilang? Yurak tamponadasi

Yurakning tugma nuqsonlari Kardiomiopatiya

Kardial siroz



  1. Yurakning oqim yollarinig buzulishi bilan kechuvchi kasalligini belgilang? Kardial siroz

Gipertoniya Kardiomiopatiya Ateroskleroz

6. Asosiy va qo’simcha o’quv adabiyotlar hamda axborot manba’lari
Asosiy аdаbiyotlаr

1. Абу Али ибн Сино асарлари:

1.Абу Али ибн Сино. Тиб қонунлари [3 жилдли сайланма; тузувчилар: У. Каримов, Ҳ. Ҳикматуллаев]. 1-жилд. Тошкент, 1993.
2.Абу Али ибн Сино. Тиб қонунлари [3 жилдли сайланма; тузувчилар: У. Каримов, Ҳ. Ҳикматуллаев]. 2-жилд. Тошкент, 1992.
3.Абу Али ибн Сино. Тиб қонунлари [3 жилдли сайланма; тузувчилар: У. Каримов, Ҳ. Ҳикматуллаев]. 3-жилд. Тошкент, 1993.
4.Абу Али ибн Сино. Тиббий ўгитлар. Тошкент, 1991.
5.Абу Али ибн Сино. Тиб қонунлари, 1—5 китоблар [2-нашри|, Т., 1979—1983

6.Абу Али ибн Сино. Тиббий рисолалар, Т., 1987

7.Абу Али ибн Сина. Канон врачебной науки (В 5 книгах, 6 томах). Книга 1. Ташкент, 1981.
8.Абу Али ибн Сина. Канон врачебной науки (В 5 книгах, 6 томах). Книга 2. Ташкент, 1982.
9.Абу Али ибн Сина. Канон врачебной науки (В 5 книгах, 6 томах). Книга 3. Том 1. Ташкент, 1979.
10.Абу Али ибн Сина. Канон врачебной науки (В 5 книгах, 6 томах). Книга 3. Том 2. Ташкент, 1980.
11.Абу Али ибн Сина. Канон врачебной науки (В 5 книгах, 6 томах). Книга 4. Ташкент, 1980.
Абу Али ибн Сина. Канон врачебной науки (В 5 книгах, 6 томах). Книга 5. Ташкент, 1980.

12. Абдусодиқ Ирисов. Абу Али ибн Сино ҳаёти ва ижодий мероси. Тошкент, 1980.


Азиз Қаюмов. Абу Райҳон Беруний. Абу Али ибн Сино. Тошкент, 1987.

Internet va ZiyoNet saytlari

  1. www.ziyonet.uz

  2. www.Lex.uz.

  3. www.uzpharm-control.uz

  4. www.doridarmon.uz

  5. www.uzpharmsanoat.uz










Download 0.87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   55




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling