Farmatsevtika tizimini boshqaruv asoslari
Download 0.59 Mb. Pdf ko'rish
|
|
1.1. MAVZU FARMATSEVTIKA TIZIMINI BOSHQARUV ASOSLARI Reja: 1. Boshqaruv asoslarini nazariy rivojlanishi. 2. Farmatsevtika tizimini va faoliyatini ta’minlashda boshqaruvining o‘rni. 3. Farmatsevtikada boshqaruv tizimining shakllanishi va rivojlanishi. 4. Boshqarish uslublari 5. Farmasevtik tashkilotlarini boshqarishda zamonaviy yondashuv 6. Rivojlanish qonuniyatlari va tamoyillari 7. Ma’muriy boshqaruv ishini tashkil qilish 8. Boshqarish qarorlarining tasniflanishi 9. Farmasevtik tashkilotlarni boshqaruv jarayonida qaror qabul qilish 10. Farmasevtik korxonalar boshqaruvida qo‘llaniladigan tamoyillarni amalga oshirish 11. Farmasevtik tashkilotlarni boshqarish tizimini shakllantirishda boshqarish maqsadi, uning turlari, mohiyati, boshqarish funksiyalari. Tayanch iboralar: Boshqaruv, Farmatsevtikada boshqaruv, boshqarish usullari, boshqarish konsevsiyasi, boshqaruvda rivojlanish qonuniyatlari Hozirda barcha tashkilotlar shu bilan bir qatorda farmasevtik tashkilotlarni boshqaruvsiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. To‘g‘ri amalga oshirilgan boshqaruv bu tashkilotning rivojlanishida katta ahamiyatga ega. Zamonaviy boshqaruv bu ko‘p tarmoqli faoliyat bo‘lib, u o‘z ichiga boshqaruv siyosatini, munosabat tizimini, amaliyotti va tahlilni oladi. Hozirgi kunda tashkilotni rivojlanishi uchun hamma uchun umumiy bo‘lgan boshqaruv shakli mavjud emas. Tarixiy boshqaruv zamonaviy boshqaruvdan ancha oldin paydo bo‘lgan. Fikrlarga qaraganda, boshqaruv tizimi inson jamiyati shakllangandan boshlab paydo bo‘lgan. Boshqaruv bir inson bajara olmaydigan maqsadga erishish uchun kerak bo‘ladi. Boshqaruv asosida mehnat taqsimoti yuzaga kelgan. Boshqaruvning yuzaga kelishi munosabati bilan Karl Marks boshqaruv yuzasidan shunday deydi “har bir turdagi katta miqyosdagi hoh ommaviy hoh hamkorlikdagi mehnat bo‘lsin boshqaruvni talab qiladi, bu esa umumiy vazifalarni bajarishda shahsiy mehnat taqsimotini belgilaydi. Natijada ishlab chiqarish yaxshilanadi. Masalan olganda bitta skripkachi o‘zini o‘zi boshqaradi, orkestr uchun derijer kerak bo‘ladi. Boshqaruvni rivojlantirish tarixi bir necha ming yillarga ega, bu asosan jamiyatda, iqtisodiyotda va ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarning butun tizimida yuz beradigan o'zgarishlarning butunligini aks ettiruvchi va izchil davom etadigan evolyutsion jarayondir. Shu bilan birga, boshqaruv faqat XIX asrning oxiri - XX asrning boshlarida paydo bo‘ldi, unda to‘plangan tajribani umumlashtirishga va biznesni boshqarish uchun asos bo‘lgan ilmiy boshqarish asoslarini yaratishga urinish bo‘lgan edi. O‘sha paytda boshqaruv funksiyalari sezilarli darajada murakkablashdi va professional menedjerlarning maxsus bilimlari, ko‘nikmalari talab qilindi. Buning sababi shundaki, dunyodagi etakchi mamlakatlarning ko‘pchiligida yirik ishlab chiqarish korxonalari tashkil etilib, ularni ratsional ishlab chiqarish va mehnatga bo‘lgan ehtiyoji katta edi. Umuman olganda, XIX asr oxiri - XX asr boshlarida dunyodagi boshqaruvning paydo bo‘lishi. quyidagi shartlar bilan bog‘liq: • yirik korporatsiyalarning paydo bo‘lishi, boshqaruv ishlarining hajmi va murakkabligi oshishiga olib keladi; • ommaviy ishlab chiqarishni rivojlantirish, boshqarish uchun talablarni oshirish va menejerlarning maxsus bilimlarni, ko‘nikma va qobiliyatlarni talab qiladigan murakkab boshqaruv muammolari bilan kurashish imkoniyatini cheklash; • bozor sub’ektlari sonining ko‘payishi va natijada boshqaruvga professional yondashishni rivojlantirishni talab qiluvchi raqobatni rivojlantirish. O‘zbekiston Respublikasi farmatsevtika tizimidagi islohotlar, bozor iqtisodiyoti tamoyillari asosida amalga oshayotgan tez sur’atli o‘zgarishlar farmasevtik tashkilotlarni zamonaviy talablar darajasida, optimal usullar yordamida boshqarishni taqozo etmoqda. Xalqaro farmatsevtika bozoridagi turli xil ijtimoiy va iqtisodiy jarayonlarda mutaxassislar tomonidan keng miqyosda foydalanilayotgan «boshqaruv» tushunchasi respublikamiz farmatsevtika tizimiga ham deyarli tez va mustahkam kirib keldi. Boshqaruv tamoyillari, funksiya va usullarini qo‘llagan holda belgilangan maqsadga erishish uchun mavjud resurslardan (moddiy, moliyaviy, mehnat, axborot) samarali foydalanishga qaratilgan faoliyatdir. Farmasevtik boshqaruv farmatsevtika faoliyatining asosini tashkil etgan aholi va davolash muassasalarini samarali dori vositalari va tibbiy buyumlar bilan ta’minlash maqsadida insonlar, moliya, ishlab chiqarish va sotuv faoliyatini boshqarishga qaratilgan jarayondir. Download 0.59 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|