A. B. Pardayev, D. B. Urinbaeva, D. A. Islamova. O’zbek terminologiyasi

AMALIY MASHG‘ULOTLAR UCHUN TOPSHIRIQLAR 
1-topshiriq. Berilgan qoʻshma terminlarni komponenlariga koʻra 
toʻgʻri javoblar bilan moslashtiring. 
1. Ot+ot 
A 
uchhad, birhad, o‘nyoq, beshyoq, 
yarim doira, yarimyig‘indi. 
2. Sifat+ot 
B 
to‘g‘ri 
burchak, 
qo‘shbog‘, 
issiqbardoshlik, sovuqbardoshlik, 
huquqiy 
norma, 
yuridik 
konsultant. 
3. Son+ot 
D 
ayiqtovon, ituzum, tuyaqush. 
4. Ot+fe’l 
E 
o‘ta 
toʻyinish 
(xim.), 
o‘ta 
kuchlanish, o‘ta qizitish, o‘ta 
uyg‘onish (fiz.), o‘ta struktura, 
chala o‘tkazgich, qisqa tutashuv. 
5. Ravish+ ot yoki harakat 
nomi 
F 
havo qizdirgich, havo haydagich, 
go‘ng sepkich, urug‘ o‘tkazgich, 
oqim keskich, ko‘chan tutqich, 
xamirkeskich. 
1 
2 
3 
4 
5 
 
 
 
 
 
 

---

A.B.Pardayev, D.B.Urinbayeva, D.A.Islamova. O’zbek terminologiyasi 
192 
 
2-topshiriq. Qoʻshma terminlar haqidagi ma’lumotlarni diqqat 
bilan oʻqing. Toʻgʻri yoki notoʻgʻriligiga qarab ha yoki yoʻq javoblarini 
yozing. 
1. Baynalminal komponenti avto-, azo-, nitro-, psevdo- singari 
aniqlovchilar bilan ifodalangan gibrid terminlardir.
2. Gibridlarning har ikkalasi ham ruscha-baynalminal, ham 
o‘zbekcha komponenti mustaqil ma’no va qo‘llanishga ega bo‘lgan so‘z-
terminlardan iborat bo‘ladi.
3. Gibrid qo‘shma terminlar ikkita boshqa-boshqa qatlamlarga oid 
so‘zlarning o‘zaro birikuvidan hosil bo‘lmaydi. 
4. Determinativ qo‘shma terminlarda «ot - ot», «ot - sifat», 
«son - ot», «olmosh - ot» va hokazolar biri-birini aniqlamaydi.
5. Kopulyativ terminlar ko‘pincha o‘zaro bog‘lovchi yoki 
ko‘makchilar vositasida bog‘langan bo‘ladi. 
6. Qo‘shma so‘z sodda so‘z kabi yaxlit bir so‘z, tilning bir butun 
birligi tarzida tushuniladi va foydalaniladi. 
7. Qo‘shma termin yasash asosan ikki yirik bo‘limdan iborat.