Azərbaycan memarliq və İNŞaat universiteti NƏQLİyyat fakultəsi

Mövzu № 13-14-15 Avtomobilin passiv təhlükəsizliyi  
Mühazirənin planı: 
1. Passiv təhlükəsizlik, onun növləri və qiymətləndirmə göstəriciləri
2. Birinci və ikinci zərbələr. YNH zamanı cürücüyə və sərnişinlərə təsir eən 
əlavə yüklənmələrin qiyməti
3. Avtomobilin daxili passiv təhlükəsizliyi, onun yüksəldilməsi üzrə konstruktiv 
tədbilər 
4.Sürücü və sərnişinlərin yerdəyişmələrinin məhdudlaşdırılmasında 
təhlükəsizlik kəmərləri, yatıqları və oturacaqların rolu 
YNH-ri haqqında statistikanın təhlili göstərmişdir ki, NV-nin sayı və hərəkət 
intensivliyi artdıqca hadisələrin içində aşmaların və tərpənməz maneəni vurması 
halları artır. Bu baxımdan qəzaların ağırlıq dərəcəsinin azaldılmasında avtomobi-
lin passiv təhlükəsizliyinin (daxili və xarici) əhəmiyyəti artır. Passiv təhlükəsizlik 
elementləri fəaliyyətini YNH-nin II-ci (kulminasiya) fazasında göstərir və hadi-
sələr nəticəsində insanların həlak olması və ağır bədən xəsarətlərinin alması ehti- 
malının azaldılmasına yönəlmişdir. 
Avtomobilin passiv təhlükəsizliyinin (PT) yüksəldilməsi üçün müxtəlif qiymət- 
lənirmə göstəriciləri təklif olunmuşdur. Ən sadə göstərici kimi YNH-ləri nəticəin- 
də həlak olanların sayının yaralananların sayına olan nisbəti ilə ölçülən ağırlıq 
faktoru gösrərilir. 
F
a
= N
h
/N
y
burada: N
h
və N
y 
- müvafiq olaraq hadisə nəticəsində həlak olanların və 
yaralaanların sayıdır. 
Statistik məlumatlara əsasən ağırıq faktorunun qiyməti müxtəlif ölkələrdə çox 
geniş hədlərdə (1:5-1:40) dəyişir. Bəzən hadisələrin ağırlığı həlak olan və xəsarət
alanların sayının YNH-nin ümumi sayına nisbəti ilə də ölçülür: 
45. 

---

F
a
 = (N
h
 + N