Mashinalardan foydalanish asoslari

Sub’ektiv tashxislash, asosan, kishining sezgi organlari orqali: eshitish. kurish, 
sezish. xis etish, ushlab ko‘rish, hidlash kabi qobiliyatlaridan foydalanib amalga 
oshiriladi. 
Eshitish orqali dvigatelda paydo bo‘lgan shovqin, tovushlarni chiqadigan joyi, 
transmissiya tizimidagi shovqin-turtkilarni, birikmalar orasidan o‘tib ketayotgan 
katta bosimli havoni va sh.k.ni aniqlash mumkin. 
Kurish orqali yoqilgi-moylash materiallarining sizib chiqish, tomish joylarini, 
sovituvchi suyuqliklarning oqish joylarini, chiqib ketayotgan, ishlatilib bo‘lingan 
gazlar rangini, sapun (moy quyiladigan joy)dan chiqayoggan tutunni, detallarning 
aylanishidagi nosozlikni, kuch uzatmalar tasmasini, zanjirlarning taranglik 
darajasini, o‘rilmay qolinayotgan ekinlar hajmini, somon tarkibidagi don 
miqdorini, kesuv uzunligini va sh.k.larni o‘rganib, belgilash mumkin. 
Ushlab kurish, sezish organlari yordamida quyidagilarni aniqlash mumkin: 
detallarning me’yordan ortiq qizishini, mexanizm, agregatlarda paydo bo‘lgan 
tebranishlarni. suyuqliklarning yopishqoqligini, suyuqligini va boshqalarni. 
Qigiidagi hid bilish qobiliyatidan mexanizmlardan chiqadigan tizimda paydo 
bo‘lgan hid, quyindilarni, benzin va moylash materiallarining okno chiqishini, 
akkumulyatordagi elektrolitning qaynashi sababli chiqadigan hidni va boshqalarni 

---

249 
aniqlashda keng foydalaniladi. 
Ob’ektiv usul mashina, mexanizm va detallarning texnik xolatini aniqlash 
maqsadida tashxis qo‘yishda. nazorat o‘tkazishda diagnostik asbob, jihozlar 
yordamida amalga oshiriladi. 
Tashxislash o‘zining mohiyati bo‘yicha vazifali-detal mexanizm va 
mashinaning o‘z vazifasini bajarish xususiyati va holatini ifodalaydigan 
parametrlarni tashxislashda hamda qurli (resursli) deyilib, undan asosan 
tashxislanayotgan mashinalarning qoldiq qurini-qoldiq, imkoniyatlarini aniqlash 
maqsadida foydalaniladi. 
Tashxislash 
jarayonini