Texnologiyasi
Download 16 Kb. Pdf ko'rish
|
Tarmopqlar texnologiyasi. Abdurasulov G`
- Bu sahifa navigatsiya:
- Teri hosilalari
Terming tuzilishi
Hayvonlar terisi turlicha: qoramol terisi qalin, q o ‘y va echkilar terisi yupqa bo'ladi. U m urtqali hayvonlar terisi murakkab tuzilgan bo'lib, uch qat- lam dan: 1) ustki qatlam - epidermis; 2) asosiy qatlam; 3) teri osti qatlam idan iborat. Epidermis - terming murakkab qatlamidir, tana ham da asosiy terini tashqi m uhitdan himoya qiladi. Epidermis qatlam i doim o nobud bo'lib, 195 yangilanib turadi, tez rivojlanishi bilan o'zidan shox m odda hosil qi- luvchi keratin ishlab chiqaradi. Asosiy, ya’ni chin teri deyilishining sababi shuki, unda turli asab va qon tom irlari, limfa tom irlari juda k o 'p bo'ladi. Bunda ter bezlari, ju n xaltachasi, ju n ildizi, yog' bezlari bo'ladi. M e’yorida parvarish qilingan hayvonlaming ushbu teri qatlami qalin bo'ladi. T eri osti qatlam i — asosiy terining ostida joylashgan, siyrak to'qim adan iborat. Hayvonlar yoz va kuz vaqtida terisi ostida juda ko'p yog' to'plab, qish oylarida sarf qiladi. U rg'ochi hayvonlam ing terisini ostida ko'proq yog' to'planadi, chunki bola tug'ib, uni o'stirishda yog' m uhim o 'rin egaliaydi. Terining harakati, cho'ziluvchanligi shu qat- lamning tuzilishiga bog'liq. Bo'yin terisi serharakat, suyakka yaqin joydagi teri kam harakat, chunki bu yerda teri osti qatlam i juda yupqa bo'ladi. Teri ostidagi yog'lar sovuqni ham issiqni ham ko'p o'tkazmaydi, m ana shu jihatdan fiziologik ahamiyati juda kattadir. Teri hosilalari Teri hosilalariga jun, teri, yog', ter bezlari, sut bezlari, tovon, barm oq uclii a ’zolari, tirnoq, tuyoq, shox kabilar kiradi. Ju n — qattiq shoxsimon a ’zo bo'lib, epidermisning o'zgarishidan kelib chiqqan cho'ziluvchan va egiluvchan tolalardan tashkil topgan bo'ladi. Jun tanani tashqi m uhitdan bo'ladigan turli ta ’sirdan, ju m - ladan, sovuq, issiq va mexanik ta ’sirdan saqlaydi. Jun bo'lm agan hayvon (fil, karkidon, begemot)larning terisi juda qalin bo'ladi. Ju n bir necha xilda joylashadi: a) qoplovchi jun - otlar, qoramol va cho'chqalarda bo'lib, tanani qoplab oladi, mahsulot tayyorlashda foydalanilmaydi; b) dag'al ju n — yo'g'on bo'ladi, tananing b a’zi qismlarida uchraydi. M asalan, boshdagi kokil, yol, dum , oyoqdagi uzun ju n lar kiradi. v) m a h su lo t b eruv ch i ju n — in g ichka b o 'la d i, q o 'y , echki, tu yalam ing ju n id a n qayta ishlanib m ahsulot olinadi. g) ta ’sim i sezuvchi ju n — juda siyrak bo'lib, og'iz, b um n va ko'z atrofida joylashadi. Bunday junlam ing ildizida ko'plab asab uchlari bo'ladi, kuchsiz ta ’simi ham sezadi. Junning anatom ik tuzilishi quyidagicha: teridan tashqariga chiqib turgan qism i-jun o 'q i yoki poyasi, teri ichidagi qismi ju n ildizi va piyozchasi bo'ladi. Jun m a ’lum vaqtdan so'ng qarib, eskirib to'kiladi, buni tullash deyiladi. 196 Teri bezlariga yog‘, ter, sut bezlari kiradi. Yog‘ bezlari suyuqlik ishlab chiqaradi, bu suyuqlik teri yuzasiga chiqib, uni moylab turadi. Terini qurishdan, yorilishdan saqlaydi, elastik holga keltiradi. Ter bezlari kalava shaklida bo‘ladi va yog‘ bezlaridan ancha chuqur joylashgan. Ushbu bezlar ter, tuzlar, oqsil moddalar ajratib chiqaradi. Terda oqsil borligi uchun u ko'piradi. Ter chiqqanda organizm har xil keraksiz m oddalardan tozalanadi, jun namlanadi, organizm soviydi. Download 16 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling