Fizika texnika fakulteti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI
FIZIKA - TEXNIKA FAKULTETI
Fizika yo‘nalishi 20.13-guruh talabasi
YUNUSOVA NASIBAXONNING
“Xofshtadter tajribasi. Nuklonlarning tuzilishi. Deytronda neytron-proton bog’langanlik holati” mavzusidagi


KURS ISHI
Kurs ishi rahbari:
Bajardi: S.Qosimova
Farg‘ona - 2023
MUNDARIJA:
KIRISH…………………………………………………………………………
I BOB. NUKLONLARNING TUZILISHI, XOFSHTADTER TAJRIBASI.

1. 
   Nuklonlarning tuzulishi va ularning xarakteristikasi………………
   
2. 
   Nuklonlarni tuzulishini o’rganish bo’yicha Xofshtadter tajribasi.
   

II BOB. DEYTRONLAR…………………………………………………….
2.1. Deytron. Deytronda proton va neytronning o’zaro ta’sirlashuvi.
2.2. Deytronning magnit va kvadrupol momentlari…………………………
XULOSA……………………………………………………………………


KIRISH
Agar tarixga nazar tashlaydigan bo’lsak, dunyodagi deyarli barcha kashfiyot va texnologiyalarni yaratishda fizika fani fundamental asos bo’lganini ko’ramiz.
Shavkat Mirziyoyev
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 19-martdagi “Fizika sohasidagi ta’lim sifatini oshirish va ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” gi PQ-5032-son qarorida fizika faniga alohida e’tibor qaratilgan bo’lib, bugungi kunda ta’lim muassasalarida fizika fanini o‘qitish sifatini oshirish, ta’lim jarayoniga zamonaviy o‘qitish uslublarini joriy qilish, iqtidorli o‘quvchilarni saralash, mehnat bozoriga raqobatbardosh mutaxassislarni tayyorlash, ilmiy tadqiqot va innovatsiyalarni rivojlantirish hamda amaliy natijadorlikka yo‘naltirishga katta e’tibor qaratilmoqda.
Shu bilan birga, sohada yechimini topmagan qator masalalar fizika sohasidagi ta’lim sifati va ilmiy tadqiqot samaradorligini oshirishga qaratilgan chora-tadbirlarni amalga oshirish zaruratini ko‘rsatmoqda. Shu jumladan ushbu kurs ishida Xofstadter tajribasi va nuklonlarning tuzilishi yadro fizikasi sohasidagi ikkita muhim tadqiqot sohalari ochib berilgan. Xofshtadter tajribasi ikki o‘lchamli materiallarning elektron xossalariga, nuklonlarning tuzilishi esa atom yadrolarining tarkibiga qaratilgan. Bu ikki tadqiqot sohasi bir-biriga bogʻliq boʻlmagandek tuyulishi mumkin, lekin ular aslida bogʻlovchi energiya tushunchasi orqali bogʻlangan.
Xofstadter tajribasida ikki o'lchovli panjara strukturasidagi elektronlarning energiya darajalari diskret Landau darajalariga kvantlangan. Ushbu kvantlash elektronlar va magnit maydon o'rtasidagi o'zaro ta'sir tufayli sodir bo'ladi. Xuddi shunday, nuklonlarning tuzilishida atom yadrolarini tashkil etuvchi proton va neytronlar kuchli yadro kuchi bilan bog'langan. Bu bog‘lovchi kuch yadroni bir-biriga bog‘lab turadi va uning barqarorligini belgilaydi.