Fizika va kimyo” fakulteti “ilmiy va metadologik kimyo” kafedrasi

Yechim:
180 x=2 * 0.75 = 1,5
C6H12O6=2C2H5OH+2CO2
180 2
1,5 x=1,5
C2H5OH=CH3COOH
1mol 1mol
1,5 x=60
CH3COOH + NaOH = CH3COONa + H2O

1. 
   40
   

60g ---- 20% x=300geritma
X -------100%
V=m/p=300/1,2=250
Javob:250ml NaOH eritmasi kerak bo’ladi.
9-misol. Agar glyukozaning spirtli bijg’ishi natijasida hosil bo’lgan gaz modda hajmi 32 litr metan yonganda hosil bo’ladigan shunday gaz hajmiga teng bo’lsa, glyukozaning massasi qancha bo’lgan?
Yechim:
X= 128,6 g 32l
C₆H₁₂O₆ = 2C₂H₅OH+2CO₂
180g 44,8l
32 l x=32l
CH₄ + O₂ = CO₂ + 2H₂O
22,4l 22,4l
10-misol.Massasi 108g bo’lgan glukozaning spirtli bijg’ishi natijasida hosil bo’lgan mahsulotlar bilan reaksiyaga kirishib o’rta tuz hosil bo’lishi uchun necha gramm NaOH sarflanadi?
Yechim:
108g x=1,2m
C6H12O6=2C2H5OH+2CO2
180g 2m
X=2,4m 1,2m
2NaOH + CO₂ = Na₂CO₃
2m 1m
2,4*40=96g
Javob:96g NaOH sarflanadi.
Xulosa.
Yuqoridagi “Uglevodlarga oid masalalar yechish metodikasi” mavzusidagi kurs ishimda kimyoviy masalalarning xili juda ko’p bo’lib, ularning ko’pchiligi hisoblashga doir masalalardir. Bu masalalar umuniy kimyoning asosiy qismiga taaluqli bo’lib, nazariy hamda tavsifiy ma’lumotlarni o’rganish bilan uzviy bog’ligi bo’yicha izlanishlar olib bordim.
Kimyodan masala yechishning ta'limiy ahamiyati shundan iboratki, o'quvchilar rnasalalar yechish jarayonida modda va jarayonlar to'g'risidagi kimyoviy bilimlari mustahkamlanadi.
Kimyoviy jarayonlaming borishi, undagi omillar (temperatura, bosim, katalizator va h.k.)ning ahamiyati to'g'risidagi fikrlari Ortadi.Kimyoviy masalalar yechish o'qitishni ishlab chiqarish bilan bog'laydi, mehnat tarbiyasi ko'nikmalarini hosil qiladi, ixtisoslikni egallashga yo'naltiradi, matematika, fizika, biologiya, geologiya va boshqa falliar bilan uzviy bog'lanish borligilli ko'rsatadi. Maqsadga intilish xususiyatini shakllantiradi. Masala yechishning rivojlantiruvchi ahamiyati yuqori bo'lib, u o'quvchilarning kimyoviy bilimlarini shakllantiradi va rivojlantiradi, bilimdagi formalizrnni yo'qotadi, mustaqil fikrlashga o'rgatadi. Kimyodall masalalar yechish jarayonida muammoli o'qitishni amalga oshirish mumkin. Metodologik jihatdan qaralganda, bu holatda abstrakt tafakkurdall amaliyotga o'tish ta'minlanadi. Masalalar yechish kimyoni o'qitishning asosiy vositalaridan biri bo'lib, u bilimlarni mustahkam o'zlashtirilishini taminlaydi. Kimyoviy masalalar sifat va hisoblashga oid sinflarga bo'linadi.
Kimyoviy masalalarni yechish kimyo fanini ilmiy nazariy bilim asoslarni egallashning muhim omilidir. U yoshlarda mustaqil fikrlash qobiliyatini o’stirishda, ularning nazariy bilim va tushunchalarini mustahkamlashda hamda bu bilimlarni amalda tadbiq etishda muhim rol o’ynaydi. Masalalar yechish o’quvchi va talabalarda mehnatsevarlik, qat’iylik, mas’uliyatni his etish, mustaqillik, mantiqan fikrlash, iroda va xarakter hamda qo’yilgan maqsadga yetishga erishish kabi xislatlarni tarbiyalaydi.
Hozirgi kunga kelib organik kimyo fani yuksak darajada rivojlandi.
Jonli dunyoning hayot faoliyatida muhim ahamiyatga ega bo'lgan gemin,
gemoglobin. xlorofill, vitaminlar. alkaloidlar. antibiotiklar, gormonlar sintez
usulida olinmoqda. Nuklein kislotalar to'liq sintez qilib olindi. Ularning oqsil
sintezidagi ahamiyati. nasI belgilarining saqlanishi va o'tishidagi ahamiyati
aniqlandi.
Kimyo fani va sanoatning rivojlanishi natijasida birikmalarni fizikkimyoviy tekshirishning yadro va elektron paramagnit rezonansi, masspektrometriya, infraqizil spektroskopiya. xromatografiya kabi yangi usullari
yaratildi.
Avvallari oylar, yillar davomida bajariladigan ishlar yuqoridagi usullar
yordamida bir necha soat yoki minut davomida bajarilishi mumkin.