Fiziologiya 2-semestr oraliq nazorat javoblari javob tahlaganlar: zaydullaev bayrambay davolash 204-guruh


Нефрон проксимал кисмининг физиологияси


Download 1.78 Mb.
Pdf ko'rish
bet69/78
Sana15.03.2023
Hajmi1.78 Mb.
#1272327
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   78
Bog'liq
fiziologiya javoblar

198. Нефрон проксимал кисмининг физиологияси
бирламчи сийдикнинг таркиби; 
Проксимал каналчада сув сурилганидан, сийдикнинг осмо- 
тик босими аста-секин ошиб боради, дистал каналчада эса на- 
трий реабсорбцияси туфайли сийдикнинг осмотик босими 
шуга яраша секин-аста пасаяди. Шундай цилиб, проксимал 
(ёки дистал) каналчанинг цушни икки цисми орасидаги 
осмотик босим-лар фарки унча катта эмасДовузлоц буйлаб 
эса босимнинг бу кичик фарцлари цаналчаларнинг ^ар бир 
цисмида цушилиб бо- ради ва цовузлоцнинг бошлангич (ёки 
охирги) цисми билан чуцциси орасида босимнинг жуда катта 


фаркини (градиентини)вуждга келтиради. Конга нисбатан 
изотоник булган бир талай сийдик цовузлоцнинг бошлангич 
цисмига йигилишини таъкид- лаб утиш зарур. 
199 Реабсорбция механизми (пиноцитоз, актив ва пассив 
реабсорбция, диффузия 
Буйрак коптокчаларида цосил булган бирламчи сийдик, 
цаналчалар ва йигувчи найчаларда цайта сурилиши 
(реабсорбция) жараёни цисобига иккиламчи сийдикка 
айланади. Бир неча кундузда цар иккала буйраклар- дан 
оциб утаётган 1500-1700л цондан 150-180 л бирламчи сий дик 
цосил булади, ундан эса 1-1,5 иккиламчи л сийдик цосил
булади. К^олган суюцлик цаналчаларда ва йигувчи 
найчаларда цайта сурилиб кетади. Каналчалардаги 
реабсорбция -б у канал- чалар бушлигидаги сув ва ундаги 
организм учун зарур булган моддаларни цон ва лимфага 
цайта сурилишидан иборат. Реаб сорбция моцияти цаётий 
зарурий моддаларни цонга цайтариш ва керагидан 
ортицчаларини, ёт моддаларни моддалар алмаши- нуви 
натижасида хосил булган чициндиларни эса бирламчи сий 
дик таркибида цолдиришдан иборат. Реабсорбция жараёни 
не- фронни барча цисмларида содир булади. Проксимал 
цаналча- ларда глюкоза, витаминлар, оцсиллар, 
микроэлементлар тулиццайта сурилади. Генле ф вузлори, 
дистол каналча ва йигувчи найларда сув ва электролитлар 
реабсорбцияланади. Нефроннинг проксимал цисмида 
Ыа+,СН1 лар 70%, НСО, - 90% цайта сурилади. Моддаларни 
каналчалардаги реабсорбцияси актив ва пассив ташиш йули 
билан амалга оширилади. Пассив ташиш электрохимик


концентрация ёки осмотик градиент фарци йуналиши буйича 
энергия сарфисиз кечади. Бу йул билан сув, С 0 2, хлор,
мочевина цайта сурилади. Актив ташиш деб концентрацион 
ва электрокимёвий гради- ентга карама-царши йуналишда, 
энергия сарфи ^исобига мод- даларнинг ташилишига 
айтилади. Фаол ташиш уз навбатида бир- ламчи ва 
иккиламчи актив ташиш турларига булинади. Бирлам- чи 
актив ташиш, электрохимик градиентга царама-карши, 
хужайра метоболизми энергияси х.исобш а кечади. Бу йул 
билан ташилишга № +ионини мисол^илиш мумкин. № 
*.К+АТФ аза ферменти иш- тирокида АТФ энергиясидан 
фойдаланиб ташилади. Иккиламчи актив транспорт, 
концентрацион градиентга царши энергия сарфисиз 
ташилади. Бу йул билан глюкоkoxa aminнокислоталар утади. 
Кайта сурилаётган моддалар каналчаларнинг цоплаган ^ужай-
раларнинг бушли^кар аган люминал ва асосий мембранаси-
дан утиши керак. Люминал мембранада купчилик моддалар 
учун ташувчилар ва ион каналлари бор, улар моддаларни 
хужайра ичига утишинитаъминлайди. Базолатерал 
мембранадаЙа+, К ‘- АТФ аза, ва бошка органик моддаларни 
ташувчилари бор. 

Download 1.78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   78




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling