«Физиология» фанидан 2-курс даволаш, педиатрия, касбий таълим

Миопия; гиперметропия; астигматизм;



Yaqindan kurish. Kuzning buylama utsi xaddan tashqari uzun bulsa, asosiy fokus tur pardada emas, uning oddida shishasimon tanada buladi. Bunday kuz yatsindan kuruvchi - miopik kuz deb atala-di. Yaqindan kuruvchi kishida ravshan kurishning uzoq nuqtasi cheksizlikdan oxirgi va anchagina yaqin masofaga keladi. Uzoqdan kurish. Uzoqdan kuruvchi kuzning buylama uqi kalta,shu sababli uzoqdagi narsalardan kelayotgan parallel nurlar tur par- da orsasida tuplanadi. Tur pardada esa yorug sochish doirasi vujudga keladi, yaʼni narsa tasviri noaniq, yoyilib tushadi. Refraksiya-ning bu kamchiligini bartaraf qilish uchun akkomodatsiyaga zur berish yaʼni, gavxar qabariqligini oshirish zarur. Shu sababli uzoqdan kuruvchi kishi faqat yaqinga qaraganda emas, balki uzoqqa qaraganda ham akkomodatsion muskullarga zur beradi.
Astigmatizm.Turli yunalishlarda (masalan, gorizontal va vertikal meridianlar buyicha) nurlarning turlicha sinishi astigmatizm deb yuritiladi. Astigmatizmni xam refraksiya ano-
maliyalariga qo’shmoq maksadga muvofiq; buladi. Barcha yoshdagi kishilarni bir qadar astigmatik xisoblanadi, shuning uchun astigmatizmni optik sistema bulgan kuz tuzilishining takomillashmaganligiga yuymoq kerak.Astigmatizmning asosiy sababi, kuzning shox pardasi tom maʼnodagi sferik yuzaga ega emasligida bulib, shox pardoning turli yunalishlardagi egrilik radiusi turlicha. Astigmatizmning kuchli darajalari silindrlik yuzaga
uxshab ketadi, natijada To’r pardadagi tasvir buziladi

105. 
     Эшитиш анализаторининг физиологияси;
     

Eshituv retsepsiyasi tovushga bog‘liq fiziologik funksiya. Tovush gazlar, suyuqliklar va qattiq jismlarda kuzatiladigan zarrachalarning tebranishidir. Bu tebranishlar ko‘rsatilgan muhitlarga toiqin sifatida tarqaladi va organizmlarning maxsus a‘zolariga ta‘sir qilib, uni shikastlaslii mumkin bo`lgan mexanik hodisalardan xabardor qiladi, bir turga va boshqa turlarga mansub hayvonlar uchun o‘zaro muloqot vositasi bolib xizmat qiladi.

Odam eshituv a‘zosining fiziologik xossalarini hi- sobga olib tebranishlarni uch xilga: chastotasi 20 Gs dan kam bo`lgan odamning qttlog‘i eshitmaydigan infratovushlarga, chastotasi 20— 20000 Gs bo`lgan odamning qulogi eshita oladigan tebranishlarga va eshitib bo'lmaydigan, chastotasi 20000 Gs dan yuqori bo`lgan ultratovushlarga bolish mumkin.
Tovush to`lqinlari havoda 335 ш/s tezlikda tarqalib, tovush bosimini hosil qiladi. Bu bosim detsebellarda olchanadi. Vaqt birligida maydon birligiga to‘g‘ri keiadigan tovush energiyasi tovushning kuchini ifodalaydi.
Yakka chastotali tovushlar, ton deyiladi. Odatda tovush bir necha chastotali, tebranishlar natijasida kelib chiqadi. Bu chastotalar asosiy chastotaning butun karralari bolsa, (asosiy chastotadan, ikki, uch va hokazo marta farq qilsa) musiqaviy tovush paydo bo`ladi. Bir-biriga bog‘liq bolmagan chastotalar shovqin hosil qiladi. Nutqqa ega bo`lgan odam uchun eshituv retsepsiyasining ahamiyati benihoya katta.

105.