Фойдали ќазилма конларини очиќ усул билан ќазиб олишда


Download 0.96 Mb.
bet4/82
Sana16.10.2023
Hajmi0.96 Mb.
#1704653
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   82
Bog'liq
Очик кон ишларида ХК 2023

ХАВФСИЗЛИК СЕРТИФИКАТИ – объектнинг саноат хавфсизлигига мувофиќлиги ћаќидаги хулосаларга эга бўлган ћужжат.
ФОЙДАЛИ ЌАЗИЛМА КОНЛАРИ – миќдори, сифати ва саноатда фойдаланиш учун ёроќли бўлган табиий ётиш (жойлашув) шартлари бўйича Ер юзаси ёки ќаърида минерал моддаларнинг тўпланиши. Конлар табиий (геологик жараёнлар натижасида пайдо бўлган) ва техноген (инсон фаолияти натижасида пайдо бўлган) каби турларга бўлинади. Техноген конларга карьер ва шахта уюмлари, бойитиш чиќиндилари, металлургия заводлари шлаклари ва шу кабилар киради.
ОЧИЌ КОНЧИЛИК ИШЛАРИ - фойдали ќазилма конларини ќазиб олишда тоѓ жинсларини парчалаш ва массасидан ажратиш, уларни технологик транспортлар билан тўлаш (омбор) жойларигача ћаракатлантириш, очиќ кон иншоотлари ва уюплари тўпламини ишчи ћолатда шакллантириш ва саќлаш бўйича бажариладиган операциялар мажмуасининг маълум кетма-кетликда ќўлланилиши.
КАРЬЕР- фойдали ќазилмаларни очиќ усул билан ќазиб олиш маќсадида ташкил этилган очиќ кон иншоотлари (поѓона, траншея, котлован ва бошќалари), тоѓ жинслари уюмлари, фойдали ќазилмалар омборлари ва уларни боѓловчи технологик транспортлар коммуникацияси мажмуи. Айрим ћолларда карьер таркибига, уни ишни таъминловчи ерости кон иншоотлари (конвейер тизмалари, дренаж иншоотлар ва шу кабиларни жойлаштиришга мўлжалланган ќия ќудуќлар ) ћам кириши мумкин.
Кўмир конлари учун «карьер» атамасига «кесим» атамаси мос келади.
КОН– маъдан ќазиб олишга оид кон саноати (ишлаб чиќариш бўлинмаси) корхонаси (бир неча карьер, шахталардан иборат бўлиши мумкин).
КОРХОНА – маъмурий- хўжалик мустаќиллигига эга бўлган ва юридик шахс ћуќуќи берилган, алоћидалаштирилган ишлаб чиќариш бўлинмаси.
ИХТИСОСЛАШТИРИЛГАН ТАШКИЛОТ – маълум иш турларини бажариш ћуќуќига (лицензияга) эга ташкилот.
ОЧИЌ КОНЧИЛИК ИШЛАРИНИ БОШЌАРИШ - очиќ кон иншоотлари ва уюмлари мажмуининг ишчи ва хавфсиз ћолатини шакллантириш ва саќлаш, ер ќаъридан оќилона фойдаланишни таъминлаш юзасидан парчалаш, чиќариш, ташиш ва омборга жойлаштириш жараёнлари ўртасидаги ўзаро муносбатларни ифодаловчи, ћамда коннинг геологик тавсифлари ва маркшейдерлик ўлчашларни ўрганиш натижаларига асосланган ташкилот.
ОЧИЌ КОНЧИЛИК ИШЛАРИ ХАВФСИЗЛИГИ – карьер ишини режалаштирилган даражада узлуксиз таъминлайдиган, кон-транспорт жићозлари иш тартиботини бузмайдиган, ћамда ходимлар ва аћолига хавф солмайдиган ћолатда очиќ кон иншоотлари ва уюмлари мажмуини саќлаб туриш.
КОН МАССАСИ - фойдали ќазилмалар ва очиш ишларини бирлаштирувчи тушинча.
КОН БЎЛАГИ – ер ости бойликларидан фойдаланиш ћуќуќига оид лицензияга мувофиќ фойдаланиш учун кончилик корхонасига берилган, майдони ва чуќурлиги бўйича чегараланган геометрик ўлчамли ер ќаъри участкаси.
ЕР БЎЛАГИ – объектларни жойлаштириш ва кончилик корхонаси фаолият кўрсатиши учун берилган ер юзасининг ќисми.
ЌАЗИБ ЧИЌАРИЛАДИГАН БИРЛИК –чегараларида захира етарли ишонч билан аниќланган, ћамда фойдали ќазилма ва компонентлар ажратиб олишнинг дастлабки ћисоби мумкин бўлган, шунингдек бир ќазиш тизими ва технологик ќазиб чиќариш (поѓона, блок ва шу кабилар) схемаси билан ишлов берилиши амалга ошириладиган, нисбатан бир жинсли геологик шароитларага эга энг кичик кон участкаси.
ОЧИЌ КОНЧИЛИК ИШЛАРИ ЮЗАСИДАН ТЕХНИК РАЋБАРЛИК – ишларни бехатар олиб бориш ва ер ости бойликларидан оќилона фойдаланишни ћисобга олган ћолда кончилик ишларини ривожлантириш режаларини шакллантириш, уларни ќўллашни корхона (карьер) функционал хизматлари ва тузилмалари орќали ташкил этиш ва назорат ќилиш.
ОЧИЌ КОНЧИЛИК ИШЛАРИНИНГ ТЕХНИК РАЋБАРИ – корхонада (карьерда) очиќ кончилик ишлари юзасидан техник раћбарликни амалга оширувчи мансабдор шахс.
ИШЛАРГА РАЋБАРЛИК ЌИЛИШ – карьер раћбарияти томонидан белгиланган режалар бажарилишини ташкил этиш бўйича ишлар тартиби ва ћажми, ижрочилари, хавфсизлик чоралари белгиланишини ва бажарилиши назоратини ўз ичига олган, ћамда ижрочиларга вазифалар (нарядлар) ва бошќа оѓзаки ёки ёзма идоравий кўрсатмалар бериш йўли билан амалга ошириладиган ћаракатлар тизими.
ИШЛАР РАЋБАРИ – ишларнинг айрим турлари юзасидан раћбарликни амалга оширувчи мућандис-техник ходим (участка бошлиѓи ва бошлиќ ўринбосари, участка механиги ва энергетиги, мастер ва шу кабилар).
ИШЛАР ИЖРОЧИСИ – бевосита иш бажарувчи шахс.
ТЕХНИК НАЗОРАТ – мећнат мућофазасига оид меъёрлар ва ќоидаларга риоя этиш юзасидан назорат тизими.
ТЕХНИК НАЗОРАТ ШАХСИ - мећнат мућофазасига оид меъёрлар ва ќоидаларга риоя этиш юзасидан назоратни амалга оширувчи мансабдор шахс.
ОЧИЌ КОНЧИЛИК ИШЛАРИ ЮЗАСИДАН ТЕХНИК РАЋБАРЛИКНИНГ ЋУЌУЌИ – тегишли таълим олганлиги ћаќидаги ћужжат билан тасдиќланган, кончилик ишлари ёки уларнинг айрим жараёнларини бошќариш функциясини бажаришига оид ћуќуќ. Мустаќил техник раћбарлар ћуќуќларининг чегаралари лавозим йўриќномалари билан белгиланади.
ИШЛАРНИ БАЖАРИШ ЋУЌУЌИ – тегишли касб олганлиги ва маълум амалий кўникма эгаллангани ћаќидаги ћужжат билан тасдиќланган, ижрочиларнинг айрим иш турларини бажаришларига оид ћуќуќ.
САНОАТ САНИТАРИЯСИ - мећнат жараёнида инсон соѓлиѓи ва иш ќобилиятининг саќланишини таъминлайдиган ќонунчилик ћужжатлари ва уларга мувофиќ равишдаги ижтимоий-иќтисодий, ташкилий, гигиеник ва санитария –техниковий тадбирлар ва воситалар тизими.




    1. Download 0.96 Mb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   82




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling