Fotokimyoviy va fotobiologik jarayonlar mexanizmlari jarayonlari Reja

Uchrashi
Xemilyuminestsentsiya hodisasi ekzotermik kimyoviy reaktsiyalar natijasida sodir bo’ladi. Xemilyuminestsentsiya biologik obhektlarda biolyuminestsen-tsiya deyiladi va juda ko’’ dengiz hayvonlari va o’simliklari, bahzi qo’ng’izlar, chuvalchanglar, biologik chirindilarning nurlanishi bunga misol bo’ladi.
Qo’llanilishi
Lyuminestsentsiya hodisasidan biologik obhektlarni tekshirish maqsadida ularning lyuminestsentsiyasini kuzatishga asoslangan hodisasi lyuminestsent tahlilidan ilmiy laboratoriyalarda, oziq-ovqat mahsulotlari buzilishining boshlang’ich bosqichini aniqlashda, kasalliklarning diagnostikasida foydalaniladi. Fotosintez- yuksak o’simliklar, suv o’tlari va bahzi bakteriyalar tomonidan, yorug’lik energiyasi ishtirokida, organik moddalarning hosil qilinishi jarayonidir.
Fotosintezning birlamchi bosqichi, energiya trasformatsiyasining uch ‘og’onasini o’z ichiga oladi:

1. 
   yorug’likning fotosintetik ‘igmentlar tomonidan yutilishi va elektronli-qo’zg’alish energiyasining fotosintez reaktsiya mar-kaziga migratsiyalanishi,
   
2. 
   reaktsiya markazida zaryadlarning dastlabki taqsimlanishi va energiya trasformatsiyasi,
   
3. 
   elektronning elektron-trans’ort zanjiri bo’ylab tashilishi
   

Fotoqo’zg’aluvchanlik energiyasidan foydalanish yo’llari
Fototaksis (taxsis-joylanish) – taksis hodisalarining bir turi (termo-, xemo-, gidrotaksis va h.z.), erkin holatdagi biologik obhektning yorug’lik tahsiridan kelib chiqadigan harakatidan iborat. Fototaksis- sodda hayvon-lar, chuvalchanglar, bakteriyalar, suvo’tlariga xarakterlidir.
To’otaksis –suv o’ti hujayrasi, retse’tor orqali o’tgan yorug’lik intensivligi gradientining o’zgarishiga qarab, yorug’likka nisbatan tanlab olishidir.
Fotokinez- u yorug’lik tahsirida kelib chiqadigan bioobhekt harakat-chanligining - yorug’lik manbaiga bog’liq bo’lmagan holda boshqarilishidan iborat. Fotokinezda xlorofill, fikotsianin, karotinoidlar yorug’lik aktse’tori vazifasini bajaradi.
Fototro’izm - fotoretse’tsiya hodisasiga mansub bo’lib, bioohektning yorug’lik manbai yoki unga teskari yo’nalishdagi harakatini belgilaydi. Bu tuban darajali o’simliklarda, zamburug’larda suv o’tlarida kuzatiladi.
‘olyarotro’izm – fototro’izmning bir turi bo’lib, mox va ‘a’arotniklarda qayd etilgan, bunda s’oralar nurga nisbatan 90 ⁰ burak ostida orientatsiyalanishi bilan xarakterlanadi.