Fuqarolik ishlari bo‘yicha tumanlararo sudining 2019-yil 16-sentabrdagi sud buyrug‘iga

2-savol (20%) 
Mazkur vaziyatda birinchi instansiya sudining harakatlariga qonun hujjatlari 
asosida baho bering va tegishli sud hujjatini tavsiflang 
Kazusga ko’ra, birinchi instansiya sudi ya’ni Toshkent tumanlararo ma'muriy sudi ariza 
bilan shikoyat qilish muddati o'tganligi sababli arizani ish yuritishga qabul qilishni rad 
etdi. Ma’muriy sud ishlarini yuritish to’g’risidagi kodeksning 133-moddasida arizani 
(shikoyatni) ish yuritishga qabul qilishni rad etish asoslari keltirilgan. Sudya arizani 
(shikoyatni) ish yuritishga qabul qilishni quyidagi hollarda rad etadi, agar: 
1) ish ma’muriy sudga taalluqli bo‘lmasa; 
2) ma’muriy sudning ayni bir shaxslar o‘rtasidagi, ayni bir predmet to‘g‘risidagi va ayni 
bir asoslar bo‘yicha nizo yuzasidan qabul qilingan, qonuniy kuchga kirgan hal qiluv 
qarori yoki ish yuritishni tugatish haqidagi ajrimi mavjud bo‘lsa; 
3) sudning ish yuritishida ayni bir shaxslar o‘rtasidagi, ayni bir predmet to‘g‘risidagi 
va ayni bir asoslar bo‘yicha nizo yuzasidan ish mavjud bo‘lsa. 
Bu normada arizani ish yuritishga qabul qilishni rad qilish asoslariga muddat o’tganligi 
keltirilmagan. 
Aslida esa qanday yo’l tutilishi kerak bo’lganligi to’g’risida Ma’muriy sud ishlarini 
yuritish to’g’risidagi kodeksning 134-moddasi 4-bandida belgilab qo’yilgan 

---

qoidaga asosan ish mazkur sudning sudloviga tegishli bo‘lmasa arizani qaytarishga asos 
bo'ladi deyilgan. Demak, Toshkent tumanlararo ma’muriy sudi Oliy sudga tegishli ishni 
ko’ra olmasligi uchun arizasini qaytarish to’g’risidagi ajrim chiqarishi kerak edi.
3-savol (20%) 
Mazkur vaziyatdan kelib chiqib sudga murojaat qilish muddatlarini tahlil qiling. 
Biroq, bizni holatda sud xatolikka yo’l qo’yib, ariza bilan shikoyat qilish muddati 
o'tganligi sababli arizani ish yuritishga qabul qilishni rad etdi. Ariza 2022-yil 15-mart 
kuni berilyapti, 2017-yil 8-fevraldagi idoraviy normativ huquqiy hujjat ustidan. 
Ma’muriy sud ishlarini yuritish to’g’risidagi kodeksning 118-moddasiga ko’ra, 
protsessual muddatlarni o‘tkazib yuborish oqibatlari bo’lib quyidagilar hisoblanadi: 
ishda ishtirok etuvchi shaxslar ushbu Kodeks va boshqa qonunlarda belgilangan 
protsessual muddatlar yoki sud tomonidan tayinlangan muddat o‘tishi bilan protsessual 
harakatlarni amalga oshirish huquqini yo‘qotadi. Bu holatda protsessual muddatlarning 
o‘tishi ko‘rsatilgan shaxslarni o‘z zimmalariga yuklatilgan majburiyatlarni bajarishdan 
ozod qilmaydi. 
Protsessual muddatlar o‘tgandan keyin berilgan arizalar, shikoyatlar va boshqa 
hujjatlar, agar o‘tkazib yuborilgan muddatlarni tiklash to‘g‘risida iltimosnoma mavjud 
bo‘lmasa yoxud uni qanoatlantirish rad etilgan bo‘lsa, ularni taqdim etgan shaxslarga 
qaytariladi. 
Ammo, idoraviy-normativ huquqiy hujjat ustidan ariza berish muddatlari qat’iyan 
belgilanib qo’yilmagan. Shuning uchun bu borada sud noto’g’ri yo’l tutgan.