Futbolchilarda tеzkorlik va chidamlilik sifatlarini rivojlantiruvchi xususiyatlar

Jismoniy tayyorgarlik boʻyicha dastlabki, oʻrtacha natija

№	Test meʻyorlari	Dastlabki natija
		Tajriba guruhi	Nazorat guruhi
1	100 m ga yugurish (soniya)	14,3	14,2
2	4x10 m ga yugurish (soniya)	8,8	8,6
3	3 000 m ga yugurish (daqiqa)	13 daq. 40 son.	13 daq. 35 son.
4	Oʻrnidan turib uzunlikka sakrash (myetr)	2 daq. 37 son.	2daq. 36 son
5	Toʻldirma toʻpni uloqtirish (myetr)	12,60	12,50
6	Oʻtirgan holda oyoqlarni 30 sm kyerib oldinga engashish (sm)	+12	+13

Jismoniy tayyorgarlik boʻyicha tajribadan kyeyingi natija

№	Test meʻyorlari	Tajribadan keyin
		Tajriba guruhi	Nazorat guruhi
1	100 m ga yugurish (soniya)	13,5	13,8
2	4x10 m ga yugurish (soniya)	8,4	8,5
3	3 000 m ga yugurish (daqiqa)	13,19	13,33
4	Oʻrnidan turib uzunlikka sakrash (metr)	2,76	2,45
5	Toʻldirma toʻpni uloqtirish (myetr)	14,20	13,32
6	Oʻtirgan holda oyoqlarni 30 sm kerib oldinga engashish (sm)	+19	+14

Yakuniy olingan natijalar tahlil qilinganda 100 m ga yugurish mashqlarida tajriba guruhi natijasi 0,5 soniyaga yaxshilanganligi nazorat guruhi natijasi esa 0,1 soniyaga toʻgʻri kelganligi koʻrindi.
Mokisimon yugurishda esa dastlabki natijaga koʻra tajriba guruhida natija oʻzgarmay qolganligi namoyon boʻldi. 3 000 m ga yugurishda dastlabki natijaga koʻra tajriba guruhida 21 soniyaga, nazorat guruhida 2 soniyaga, natija ijobiy tomonga oʻzgargani koʻrinib turibdi. Lekin tajriba guruhidagi natija 19 soniyaga, nazorat guruhi natijasiga nisbatan oʻsganligi koʻrindi. Qolgan natijalarda ham xuddi shunday holatni koʻrish mumkin.


Bob boʻyicha xulosalar.
Oʻtkazilgan tadqiqot ishlaridan aniqlandiki, yosh futbolchilarni jismoniy rivojlanishi talab darajasida ekanligi aniqlandi.
Ilmiy-uslubiy adabiyotlarni taxlildan maʻlum boʻldiki, yosh futbolchilarni kuch va chidamlilik sifatlarini rivojlantirish boʻyicha adabiyotlar boʻlsada, lekin ularda bolalarning yosh xususiyatlari, jismoniy rivojlanishi, tayyorgarligini aniqlash boʻyicha manbalar yetarlicha emas.
Olib borilgan kuzatishlardan maʻlum boʻldiki, hozirgi kunda umumiy oʻrta taʻlim maktablarida darsdan keyingi futbol toʻgaragiga boʻlgan eʻtibor boʻlsada, uni yanada kuchaytirish lozim.


XULOSA


Futbolchilarda kuch-chidamlilik sifatlarini rivojlantirish eng asosiy vazifalardan biri boʻlib hisoblanadi. Kuch-chidamlilik deganda uzoq vaqt ichida kishining muayyan harakatni amalga oshirish qobiliyati koʻzda tutiladi. Futboldagi kuch-chidamlilik esa maydonda uzoq vaqt qilishdan iborat boʻlib qolmay, balki Shu bilan birga, fikrlash tezligi, toʻp bilan ishlash tezligi hamdir. Futbol nuqtayi nazaridan tezkor boʻlgan oʻyinchi raqibni ham vaqt, ham ochiq joyga chiqib olish jihatidan yutadi. Bu esa erkin holda taktik vpzifali muvaffaqiyatli hal eta oladi.
Futbolchilar faoliyatida bularning har biri oʻz oʻrniga ega. Tadqiqotlar maksimal tezlik bilan yugurish masofalari asosan 7-15-20 m dan oshmasligi aniqlangan.
Futbolchilar 60 m yugurishdagi natijalari 11 yoshdan 18 yoshgacha 1,4 soniyaga yaxshilansa, undan keyingi yoshlarda (0,24) soniyaga yaxshilanishi mumkinligi alohida ahamiyatga ega. CHidamlilik sifati chidamlilikni toliqishga qarshi tura olish qobiliyati desa ham boʻladi.
Sport amaliyotida toʻrt toifa toliqishni uchratish mumkin, bular:
aqliy; sensor; emotsional; jismoniy.
Bu toʻrt toifa futbolchiga ham xosdir. Futbolchilardagi chidamlilikni tarbiyalash, uslublarni aniqlashda umumiy va maxsus chidamlilikni bir-biridan farqlash lozim.
Umumiy chidamlilik deganda odatda, yuklamalarni oʻrtacha darajada oshiqmasdan uzoq vaqt bajara olish qobiliyati tushuniladi.
Maxsus chidamlilik futbolchilardan talab etilgan suratni saqlab tura olish qobiliyati tuShuniladi.
Ikki tomonlama oʻyin maxsus chidamlilikdan koʻra umumiy chidamlilikni rivojlantirishga yordam beradi. Shuning uchun oʻquv-trenirovka mashgʻulotlari davrida jismoniy mashqlar bilan Shugʻullanishda eng qulay boʻlgan uslublarni qoʻllash maqsadga muvofiqdir.