Глицирризин кислотаси, структураси, ҳисобланган структуралари

Vodorod bogʻlanishning xossalari 
Parametrlar 
Vodorod oʻzaro ta’sirlashuvi 
kuchli 
oʻrta 
kuchsiz 
A-N···V 
Asosan kovalent 
Asosan 
elektrostatik 
Elektrostatik
Bogʻ energiyasi, 
kDj/mol 
60-120 
16-60 
<12 
Bogʻ uzunligi, Å 
N···V 
A···V 
1,2-1,5 
2,2-2,5 
1,5-2,2 
2,5-3,2 
2,2-3,2 
3,2-4,0 
Burchak. grad 
175-180 
130-180 
90-150 
IQ tebranishning 
nisbiy siljishi 
(simmetrik valent 
turi, sm
-1
), % 
25 
10-25 
<10 
Kimyoviy siljish 
1
N YaMR yutilish 
sohasi boʻyiga, 
m.d. 
14-22 
<14 
? 
Misollar
Kuchli 
kislotalar 
Gʻ asoslar bilan 
gaz fazali dimerlar 
―Proton gubkasi‖ 
NF-komplekslari 
Kislotalar
Spirtlar
Biomolekulalar
Bifurkatsion 
bogʻlarning 
ikkilamchi 
komponentlari 
S-N 
vodorod 
bogʻlari 
O- N···π vodorod 
bogʻlari 
Doimiy qabul qilganidek, neytral zarrachalar orasidagi vodorod bogʻlanish 
va uning kuchi orasida toʻgʻri korrelyatsiya mavjud (energiya hosil boʻlishida) va 
donor va aktseptor orasidagi vodorod bogʻlanishning masofasi kristallografik 
aniqlangan. D.Braga (D.Braga va boshq.1998) shogirdlari bilan ion birikmalar 
uchun bu muqarrar emasligini koʻrsatgan. Ionlararo ta‘sirlashuvlarda, masalan 
kaliy gidrooksalat molekulasida
, 
hisoblash natijalariga koʻra 
anionlar jufti orasidagi vodorod bogʻlanishlar barcha yoʻnalishda bir-biridan 

---

43 
itariladi, ya‘ni O-H···O turdagi tortiladigan ta‘sirlashuvlar yoʻq. Shunga 
qaramasdan O···O masofasi juda kichik boʻlib, juda kuchli vodorod bogʻlanishdan 
dalolat beradi. Ushbu sistema va unga oʻxshash sitemalar uchun mavhum qarama-
qarshilik K+ kationi 
anioniga kuchli tortilishi anion-anion itarilishidan 
ustun keladi (9-rasm). Vodorod bogʻlanishga oʻxshashlik shundan kelib chiqadiki, 
sistemada zanjirga yaqin turgan anionning kislorod atomiga O-H guruhi yoʻnalgan 
boʻlsa, oʻzaro turgan joy yoʻnalishi yaqinida anionlararo itarilish minimal boʻladi.