Glossariy – kursda ishlatiladigan atamalar, qisqartmalar va belgilar lug‘ati miloddan avvalgi (m a.) IV ming yillik

Gomer (m.a. XII-VII asrlar oralig‘i) - «Iliada» va «Odisseya» asarlarida natural xo‘jalik konsepsiyalarini ilgari surgan.
Solon (taxm. m.a. 640/635-559) - Yunoniston siyosiy arbobi, islohotlar o‘tkazgan. Qullarni qarzga berishni man etgan (chet elliklar bundan mustasno).
Perikl (m.a. 490-429) - qadimgi yunon siyosiy arbobi. Qul ekspluatatsiyasini keng qo‘llagan, lekin savdo va pul xo‘jaligini ham rivojlantirgan. Afina eng rivojlangan davrda uni boshqargan.
Ksenofont (m.a. 430-335/354) - yunon yozuvchisi va tarixchisi. Quldorlikni qo‘llab-quvvatlagan. «Dehqonchilik barcha san’atlarning onasi va boquvchisi» degan iboraning muallifi. «Ekonomiya» (uy xo‘jaligi) so‘zini birinchi bo‘lib ishlatgan. Mehnat taqsimotiga alohida urg‘u bergan va uni bozor ko‘lami bilan bog‘lagan. Pulning almashuv va jamg‘arish (ikki) funksiyalarini tan olgan.
Platon (Aflotun, m.a. 428/427 - 348/347) - «Davlat» va «Qonunlar» asarlarining muallifi. Jamiyatni ish quroli - natural ishlab chiqarish deb qaragan, natural xo‘jalikni qo‘llagan, pulni jamiyatdagi dushmanlikning bosh sababchisi deb bilgan.
Aristotel (Arastu, m.a. 384-322) - yirik yunon olimi, «Nikomaxov ahloqi» va «Siyosat» asarlarini yozgan. Aflotundan ta’lim olgan. Aleksandr Makedonskiyga tarbiyachilik qilgan. Qulchilikning prinsipial tarafdori bo‘lgan. Qul - jonli (gapiruvchi) qurol, qul - tirik mulk, degan fikrda bo‘lgan. Qiymatning dastlabki shaklini tahlil etgan: buyumdan ma’lum talabni qondirish va almashish uchun foydalanish mumkin, degan, natural xo‘jalik (T-T), tovar (T-P-T) va pulning kapital shaklidagi aylanishini (P-T-P) tahlil etgan. Tovar ishlab chiqarish uchun qo‘llaniladigan harakatni qo‘llab-quvvatlagan. P-T-P, P-P shaklini inkor etadi.
Xrematistika (xrema - mulk, egalik) - mulk orttirish san’ati, ya’ni foyda va boylikni pul shaklida to‘plashga yo‘naltirilgan faoliyat. Kapital qo‘yish va jamg‘arish san’atidir. Amaliyotda kam qo‘llaniladi.Aristotel tomonidan kiritilgan.
Katon Starshiy (m.a. 234-149) - Qadimgi Rimdagi qulchilikni himoya qilganlardan. Dehqonchilik to‘g‘risidagi asarida qishloq xo‘jaligiga ko‘proq e’tibor berishni taklif etadi, ko‘proq sotish va kam olishni ma’qullaydi. Qullar mehnatidan ratsional foydalanishni taklif etadi (Villa xo‘jaligi). Yaxshi ishlagan qulning sharoitini yaxshilash kerak, deydi, - lekin gunohkor qattiq jazolanishi kerak.