Грунтлар механикасы пәнинен

W_L = m₁ – m₂ / m₂ – m₀ (4.1)


Тәкирарлаў ушын сораўлар

1. 
   Динамик күш тәсиринде грунтта қандай жағдай жүз береди?
   
2. 
   Жумсақ ылайлардың беккемлигин не пайда етеди?
   
3. 
   Жабысқақлық коэффициенти ўақыт бойлап қандай көринисте өзгереди?
   

№ 5- Лабораториялық жумыс

Грунтттың жумсақлық халының төменги шегарсын анықлаў.

Керекли әсбап ҳәм үскенелер .
Сыйпақ тахташа ямаса жылтырақ кағаз
Техник тәрези, өлшеў таслары менен
Кептириўши шкаф
Бюкслар .
Тәжирийбе өткериў тәртиби .
Грунттың жумсақлық халының төменги шегарасына мәс нелигин ( W р ) аныклаў ушын алдынғы тәжрийбеден калған грунт қамырынан пайдаланыўға болады .
1 . Грунтты сыйпак тахташаның (ямаса жылтырақ қағаздың ) үстине қойып алақан менен жайылады. Жайылып атырған грунт диаметри 3 мм ге тең болғанда узынлығы 3-10 мм бөлекшелерге ажыралып уқаланса керекли ығаллықты алыўға болады.
2. Жайылатуғын грунттың 3мм қалыңлықтағы ҳәм 3-10 мм узынлықтағы бөлеклерин бюкслерге салынып қақпақларын жаўып қойылады. Грунт бөлекшелерин таярлаў ушын аўырлығы 30-40 г болғанша даўам етиледи.
3. W_p анықлаў 3- тәжирийбе келтирилген көрсетпе бойынша орынланады.

Қ.С	Бюкс саны	m0 г	m1 г	I	II	III	m2 г	W	Wорташа
				m2	m2	m2
1
2
3

Грунт жумсақлығының төменги дәрежеси:

Wp = m₁ – m₂ / m₂ – m₀ (4.2)
III. Жумсақлық ҳалының көрсеткишлери.
1.Грунтлардың жумсақлық саны.
Грунттың жумсақлық халының жоқарғы ҳәм төменги шегараларына туўра келиўши ығаллық айырмасы, оның жумсақлық саны делинеди.
I_P = W_L – W_P ( 4.3 )
Грунттың жумсақлық саны ЎзСТ 25100 – 95 на тийкарынан :
Егер I ≤ I ≤ 7 – ылайлы қум
I = 7 ÷ 17 – қумлы
I >17 ылай грунтларға ажыратылады.
Тексерилип атырған грунттың аты ЎзСТ 25100 – 95


Қатты халларда W_P жумсақ халларда W_L ағыўшаң халларда W
W_P
W_P

2- cүўрет Ылайлы грунтлардың ығаллылық шегарасының сызылмасы.

2. 
   Грунт жағдайының көрсеткиши.
   

I_L = W – W_P / W_L – W_P ( 4.4 )

ЎзСТ 25100-95 ге тийкарланып ылайлы грунтлар I_L дәрежесине қарап төмендеги ҳалларға бөлинеди.

А) Ылайлар ҳәм қумлы ылайлар:
Қатты I_L≤ 0, W ≤ W болғанда
Ярым қатты 0 ≤ I_L ≤0.25
Дағал жумсақ 0.25 ≤ I_L ≤ 0.5
Жумсақ 0.5 < I_L ≤ 0.75
Ағыўшаң жумсақ 0.75 < I_L ≤ I
Ағыўшаң I_L > I
Б) Ылайлы қумлар:
Қатты I_L ≤ 0
Жумсақ 0< I_L ≤ I
Ағыўшаң I_L > I
Тексерилип атырған грунт ___________________________________жағдайда.
Тексерилип атырған грунттың толық аталыўы
__________________________________________________________________________
^{( аты, түри, жағдайы)}

2. 
   Грунттың есаплаў қарсылығы R₀ ды салыстырмалы байланысы С_n ди, ишки сүйкелиў мүйеши φ_n ды ҳәм деформация модули Е ды норматив қағыйдалары.
   

ҚМҚ. 2.02.01-98 таблицасынан анықлаў.
Үлкен таслы, щебень, қум ҳәм шаңлы – ылайлы грунтлардың R₀ C_n φ_n E норматив қағыйдалары ҚМҚ 2.02.01-98 кирисиў бөлиминен анықлаў мүмкин. R₀ ди -3 кирисиўдиң кестесинен, C_n φ_n E болса 1- кирисиўдиң кестесинен табылады.
Анықлаў ушын дәслепки маглыўматлар сыпатында, қумлы грунт ушын - грунттың атын, түрин, тығызлық халын , ығаллық халын, ылайлы грунтлар ушын – грунттың атын, түрин, геўиклик коэфициентларын (e) жағдай көрсеткиши ( I_L ) қағыйдасын ЎзСТ 25100-95 ке тийкарланып билиўге болады.
Тексерилип атырған грунт ____________________________________________
^{(аты, түри , жағдайы)}
R₀ = кПа
C_n = кПа
φ_n = град
E = МПа