Gruppalaw haqqında túsinik hám onıń elementleri

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ JOQARÍ HÁM ORTA ARNAWLÍ BILIMLENDIRIW MINISTRLIGI
Berdaq atindaǵi Qaraqalpaq Mámleketlik Universiteti

Ekonomika fakulteti

Ekonomika kafedrasi
2A Turizm qánigeligi studenti Xangtarbaeva Umitjanniń
Statistika páninen

Ózbetinshe jumisi
Tema: Statistikalıq svodkalaw hám gruppalaw

Orinlawshi: Xangtarbaeva Umitjan

Qabillawshi: Embergenov Alisher

Nókis-2023

Reje:
I.Kirisiw.
II.Tiykarǵi bólim.
2.1. Svodka haqqında túsinik hám onıń túrleri.
2.2. Gruppalaw haqqında túsinik hám onıń elementleri.
2.3. Ekilemshi gruppalaw.
III.Juwmaq.
IV.Paydalanilǵan ádebiyatlar.

I.Kirisiw.
Ekonomikalıq waqıyalardı biliw processinde statistika zárúrli ról oynaydı. Hár qanday dáwirlerde bolǵanı sıyaqlı, bazar ekonomikasında da ekonomikalıq hádiyselerdi úyreniw olar ústinde statistikalıq baqlawdı jolǵa qoyıwdan baslanadı, bul processda turmıslıq waqıyalar (faktlar) belgilenip, olar esapqa alınıwı nátiyjesinde baslanǵısh maǵlıwmatlar toplandı. Keyininen olardı qayta islew jolı menen ulıwmalasqan statistikalıq informaciya hám kórsetkishler jaratıladı. Olardı statistika usılı járdeminde analiz etip ǵalabalıq processlerdiń statistikalıq nizamlıqları anıqlanadı hám aqır-aqıbette, bazar hádiyselerin biliw procesi ekonomikalıq nizamlıq hám nızamlardı tariyplew menen juwmaqlanadı.¹
Ilimiy maǵlıwmatlardı ekonomika hám jámiyet rawajlanıwı menen mudami uyǵinlastirip ekonomikalıq bilimlerdi jetilistiriw zárúriyatı statistika aldına ekonomikalıq kategoriya hám nızamlardı anıq jay hám zaman sharayatında muǵdarlıq kórinetuǵın bolıwı ústinen úzliksiz túrde baqlaw júrgiziwdi aktual másele etip qoydı. Bul funksiyanı ámeliy suwretleytuǵın statistika ámelge asıradı.
Oraylasqan rejeli xojaliq hám bazar ekonomikası sharayatlarında statistika hár túrlı respondentler (maǵlıwmatlardı jetkezip beretuǵınlar) hám informaciya qarıydarları toparına túrlishe tásir etedi.Rejeli xojaliq sharayatında mámleket jobası islep shıǵarıw regulyatorı bolıp, xalıq xojalıǵınıń barlıq ierarxik dóńgeleklerinde ekonomika qatnasıwshılarınıń minez-qulqları atvorlarin anıqlaydı. Sol sebepli ekonomikalıq hádiyseler, sonday-aq, jalǵız hádiyseler salıstırǵanda kemrek tosınarlı kúshler tásirinde bolıp, mikroekonomikalıq kórsetkishlerdi da anaǵurlım turaqlı rawajlanıwı hám turaqlı bolıwın támiyinleydi.