Muhokama uchun savollar:
1. ﻉ (ayn) harfining o`ziga xos xususiyatlari.
2. ﻍ (g`ayn) harfini ta’riflab bering.
3. Lug`atdan mazkur harflar ishtirok etgan so`zlarni topib eski o`zbek alifbosida yozing.
Mavzuga oid mustaqil ish topshiriqlari:
1) Faqat manna bu harflardan foydalanib, qanday so`zlar yasay olasiz?
2) Tubandagi so`zlarni eski o`zbek alifbosida yozib chiqing:
shior, or, arz, g`ubor, bog`, tig`, g`azot, g`arb, g`or, shoir, bag`ir, g`urbat, atr, shijoat, she’r.
Mavzu bo’yicha asosiy xulosalar:
ﻍ (g`ayn) ﻉ (ayn) ﻤﺘﺼﻝ (muttasil) harflar guruhiga kiradi
ﻍ (g`ayn) ﻉ (ayn)4 xil ko’rinishga ega
ﻉ (ayn) arab tilidan o`zlashgan so`zlarda uchraydi.
MAVZUGA OID ADABIYoTLAR:
1. Jumaniyozov R. Eski o`zbek tili va yozuvi Toshkent 1989
2. Abdullayev S., Oqilov M. O`qish kitobi Toshkent 1994
3. Isoqov F. Eski o`zbek tili va yozuvi Toshkent 1995
4. Kollektiv O`qish kitobi Toshkent 1994
5. Kollektiv Eski o`zbek tili va yozuvi praktikumi Toshkent 2006
Mavzu: “ ﻑ (fe) va ﻖ (qof) harflari”
Darsning maqsadi: Talabalarga ﻑ (fe) va ﻖ (qof) harflarning yozilish shakllari va o`qilishi haqida ma’lumot berish.
Darsning borishi:
1. Tashkiliy qism.
2. Uy vazifasini so`rash
3. Yangi mavzu bayoni.
4. Darsni mustahkamlash.
5. Uyga vazifa berish.
REJA:
1. ﻑ (fe) harfining ta’rifi va tavsifi.
2. ﻖ (qof) harfining yozilishi va o`qilishi.
3. Bosma va yozma shakllari haqida.
ﻑ (fe) harfi – o`zbek tilidagi “f” tovushiga mos keladi. Har ikkala tomondan qo`shiladi. Satr chizig`ida yoziladi, ustida bitta nuqtasi bo`ladi. 4 xil shaklda yoziladi:
Yozma asarlarida ﻑ (fe) ning so`z o`rtasidagi shakli ko`pincha
(g`ayn) harfining so`z orasidagi shakliga o`xshatib yozib ketiladi:
Ularning o`zaro farqlarini kontekstdan kelib chiqqan holda anglash mumkin.
ﻖ (qof) harfi – o`zbek tilidagi “q” tovushini ifodalaydi. Ikki tomondan qo`shiladi. 4 xil ko`rinishda keladi. Qof ning yakka hamda so`z oxiridagi shakllari satr chizig`idan pastga tushirib yoziladi. Ustiga ikki nuqta qo`yiladi:
Yozma manbalarda qof harfi ustidagi ikki nuqta qo`shilib yoxud kichkina chiziqcha bilan ifodalab ketilaveradi. Ayrim hollarda ikki nuqta harfning qayrilish chizig`i bilan qo`shib yoziladi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
