Guliston davlat universiteti kurbanova gullola baxramovna

3.2.1-jadval. Tajriba va nazorat guruhlarining o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari
3.2.1-jadvaldagi tahlil natijalariga ko‘ra tajriba guruhlarining o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari nazorat guruhlari o‘zlashtirish ko‘rsatkichlaridan yuqori(samarador) ekanligi ko‘rinib turibdi.
3.2.1-jadval natijalaridagi umumiy xisoblashga ko‘ra, tajriba guruhlarining o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari va nazorat guruhlari o‘zlashtirish ko‘rsatkichlaridan sezilarli darajada yuqori ekanligini xulosa qilish mumkin va ikkala guruhlarga mos keluvchi diagrammalarni tasvirlaymiz:

3.2.1- rasm. Tajriba va nazorat guruhlarining o‘zlashtirish ko‘rsatkichlarining diagrammalari
Endi, 3.2.1-jadvaldagi ko‘rsatkichlari asosida tajriba va nazorat guruhlarining o‘rtacha o‘zlashtirish ko‘rsatkichlarini o‘rta arifmetik usulidan foydalanib, nisbiy va o‘rtacha ayirma koeffitsientlarini xisoblaymiz va ularni taqqoslaymiz.






Ushbu natijalarga ko‘ra, tajriba va nazorat guruhlarining o‘rtacha ayirma koeffitsienti quyidagicha bo‘ladi:


tajriba va nazorat guruhlarining nisbiy o‘zlashtirish koeffitsienti esa quyidagicha bo‘ladi:


Yuqorida keltirilgan matematik xisoblashlarimizdan ko‘rinib turibdi-ki, tajriba guruhidagi o‘rtacha o‘zlashtirish ko‘rsatkichi nazorat guruhidagi o‘zlashtirishdan yuqori ekan degan xulosani qilish mumkin.
Endi, yuqoridagi xisoblangan parametrlardan foydalanib, tajriba va nazorat guruhlarining tanlanma o‘zgaruvchan variatsiya ko‘rsatkichlarini hisoblab chiqamiz. Buning uchun, tajriba va nazorat guruhlari uchun tanlanma dispersiyalar D_t.s, D_n.g ni xisoblash talab qilinadi. Tanlanma dispersiyalarani quyidagicha xisoblaymiz.

,
_{Yuqoridagi tanlanma dispersiyalarni xisoblash natijalaridan kelib chiqib, o‘zgaruvchan variatsiya ko‘rsatkichlarini topamiz.}

Ushbu xisoblash natijalariga ko‘ra, V_t.s< V_n.g bo‘lishidan, tajriba guruhlaridagi o‘rtacha o‘zlashtirish ko‘rsatkichi nazorat guruhlarining o‘zlashtirish ko‘rsatkichlariga nisbatan yuqori ekanligi, V_t.s= 18% < 19 % ва V_n.g = 21 > 19 % tengsizlikni bajarilishidan esa, tajriba guruhining o‘zlashtirish ko‘rsatkichiga nisbatan hisoblangan o‘rtacha arifmetik qiymat ko‘rsatkichi shu guruhlarga mos keladigan bosh to‘plamdagi o‘rtacha o‘zlashtirsh ko‘rsatkichini to‘g’ri ekanligi kelib chiqadi. Endi tajriba guruhlari uchun ishonchli oraliqni aniqlaymiz:
, .
Ushbu xisoblash natijalaridan tajriba guruhlari uchun ishonchlilik oraliqni tasvirlaymiz:
=

4