Guliston davlat universiteti xidiraliev k. E. Aholi geografiyasi va demografiya asoslari

3-jadval. 2012 yil yanvar-iyunda aholining tabiiy harakati koeffisientlari 
quyidagicha ifodalanadi: 
har 1000 kishiga 
 
2011 yil 
2012 yil 
Tug‘ilganlar 
18,5 
18,2 
O‘lganlar 
4,7 
4,8 
Tabiiy o‘sish 
13,8 
13,4 
Nikohlar 
7,8 
7,4 
Ajralishlar 
0,6 
0,6 
 
Tug’ilish darajasi. 2012 yilning yanvar-iyunida tug‘ilish koeffisienti 18,2 
promilleni tashkil qildi va 2011 yilning shu davriga nisbatan 0,3 promillega kamaydi 
(2011 yil yanvar-iyunida 18,5 promille)-(3-4-5-6-jadval ma’lumotlariga qarang).  
 
4-jadval. O’zbekistonda doimiy aholi soni (2012 yil 1 iyul holatiga, ming kishi) 
 
Jami
aholi
Shu jumladan: 
shaharda 
qishloq joylarda 
O‘zbekiston
Respublikasi 
29735,7 
15219,0 
14516,7 
Qoraqalpog‘iston
Respublikasi 
1699,7 
842,2 
857,5 
viloyatlar: 
Andijon 
2730,6 
1442,7 
1287,9 
Buxoro 
1716,9 
650,9 
1066,0 
Jizzax 
1194,8 
570,7 
624,1 
Qashqadaryo 
2799,8 
1212,8 
1587,0 
Navoiy 
884,3 
429,1 
455,2 
Namangan 
2436,4 
1559,2 
877,2 
Samarqand 
3348,7 
1306,6 
2042,1 
Surxondaryo 
2236,1 
813,4 
1422,7 
Sirdaryo 
744,4 
307,6 
436,8 
Toshkent 
2682,2 
1324,0 
1358,2 
Farg‘ona 
3300,8 
1889,4 
1411,4 
Xorazm 
1636,9 
546,3 
1090,6 
Toshkent sh. 
2324,1 
2324,1 
x 
 
Shunday qilib, aholining o‘rtacha umr ko‘rish muddati o‘lim ko‘rsatkichi bilan 
bevosita bog‘liqdir. Aholining o‘rtacha umr ko‘rish muddati turli davlatlarda bir-
biridan farq qiladi. Akademik S.G. Strumilin fikricha, umuman kishilar normal, 
optimal sharoitda 150 yil yashashlari mumkin. Ko‘pchilik boshqa olimlar o‘rtacha 

---

47 
umrni 115-125 yosh bo‘lishi mumkin deb hisoblaydilar va hokazo.
Dastlabki ma‘lumotlarga ko‘ra, 2012 yilning 1-chi iyul holatiga O‘zbekistonda 
doimiy aholi soni 29735,7 ming kishini tashkil qildi va yil boshiga nisbatan 180,3 
ming kishiga yoki 0,6 foizga ko‘paydi. Shundan 51,2 foiz aholi yoki 15219,0 ming 
kishi shahar va 48,8 foiz aholi yoki 14516,7 ming kishi qishloq joylarida istiqomat 
qiladi.