H. I. Shukurov, S. Q. Qanoatov jamoada hamshiralik ishi tibbiyot kollejlari uchun darslik Qayta ishlangan uchinchi nashr toshkent «Iqtisod-moliya»

Bolalar va o‘smirlarning kun tartibi
Kun tartibini to‘g‘ri olib borishning ahamiyati va 
gigiyenik asoslari
Kun tartibi, bu kun-u tun davomida vaqti ish, o‘qish va dam
olishga, yoshiga ham salomatlik holatini e’tiborga olgan holda
to‘g‘ri taqsimlashdir.
To‘g‘ri­tuzilgan­kun­tartibi­asosida­shartli­refleks­faoliyati­
yotadi. Nerv sistemasining takomillashib borishi uyg‘oqlik
paytining uzayishi va tashqi olam bilan bo‘lgan aloqa kengayib
borishi moboynida bolalarning faoliyati o‘zgarib, shakillanib
boradi .
Ovqatlanish,uxlash,mehnatga ko‘ra ishlab chiqilgan va
mustahkamlangan­murakkab­shartli­reflekslar­dinamik­stereotip­
xarakterga ega bo‘lib, vaqtdan unumli va to‘g‘ri foydalanish,
ishga oson kirishish va samarali bajarish, yaxshi dam olishga
imkon yaratadi.
Kun tartibini tuzishda quyidagi qoidalarga amal qilish lozim:
1. Turli xil faoliyatlar, ularning ma’qul davomiyligini, bir-biri
bilan navbatlashuv vaqtini aniqlash.

---

213
2. dam olish vaqtini iloji boricha ochiq havoda tashkil etish.

3. O‘z vaqtida sifatli ovqatlanish
4. Gigiyenik to‘laqonli uyqu.
Bolalar bog‘chasidagi kun tartibi:
№
Kun tarti-
bining 
tashkiliy 
qismlari
Kun tartibi tarkibiy qismlarining
boshlanish vaqti (soat)
Kichik 
guruh
O‘rta 
guruh
Katta 
guruh
Tay-
yorlov 
guruhi
1
Bolalarning
to‘planishi
7-8
7-8
7-8
7-8
2
Bolalarning
to‘planishi
8:00
8:20
8:30
8:30
3
Nonushta
9:15
9:30
9:20
9:20
4
1-mashg‘ulot
-
-
10:00
10:00
5
2-mashg‘ulot
9:30
10:00
10:20
10:30
6
Ochiq havoda-
gi mashg‘ulot
12:00
12:15
12:30
12:30
7
Tushlik
12:45
13:00
13:15
13:15
8
Kunduzgi uyqu 15:00
15:00
15:00
15:00
9
O‘yinlar
16:00
16:00
16:00
16:15
10
Ochiq havoda-
gi sayr
16:30
16:15
16:25
16:30
11
Bolaning uyga
qaytishi
18:00
18:00
18:00
18:00
Bolalarning kun tartibi yoshiga qarab quyidagicha
rejalashtiriladi:

---

214
1. Kichkintoylar uchun – ovqatlanish, uyqu va tetiklik sharti.

2. Bog‘cha bolalar uchun – kerakli mashg‘ulotlar, o‘yinlar,
sayrlar, ratsional ovqatlanish, yaxshi uyqu, o‘qishga tayyorlanish,
tarbiya.
3. Kichik yoshdagi maktab bolalari uchun – o‘quv
mashg‘ulotlar, ochiq havoda sayr, ovqatlanish, yaxshi uyqu va
tanaffuslar.
4. O‘rta maktab yoshdagi o‘quvchilar uchun – yuqorida
ko‘rsatilgan tartiblarga qo‘shimcha to‘garak mashg‘ulotlari,
imtihonga tayyorgarlik kasbni egallash bo‘yicha o‘qish.
5. Katta yoshdagi o‘quvchilar uchun – o‘quv mashg‘ulot-
larining ko‘payishi, harakat faoliyatining oshishi, jismoniy
tarbiya, sport va h.k.