Х. Т. Турсунов, Т. У. Рахимова экология укув кулланма «Chinor enk» экологик нашриёт компанияси


Download 3.84 Mb.
Pdf ko'rish
bet62/113
Sana25.10.2023
Hajmi3.84 Mb.
#1721194
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   113
Bog'liq
Турсунов Х. Экология

;\аво ифлосланишини камайтириш 
тадбирларини белгиланг.


Экология 
___________________________________
8-Б об. ГИ ДРО С Ф ЕРА ЭКОЛ О ГИЯСИ
8.1 Гидросфера хакдда тушунча
Ер юзидаги барча мавжуд сувлар гидросферани ташкил 
килади. 
Гидросфера 
деганда океан, денгиз, кул , дарё, ер 
ости сувлари ва музликларни уз ичига олган Ернинг сув 
крбиi n тушунилади. Сайёрамизда хает дастлаб сув мухити­
ла пайдо булган ва тирик организмлар учун сувнинг ахами- 
яти бекиёсдир. Куръони Каримда 
«Аг
1лох, хамма жониворни 
сувдан яратди» («Нур», 45)
деб таъкидланган.
Ер юзида сув суюк, катти к ва газсимон холатда мавжуд 
булиб, модда ва энергия айланма харакатида катта рол 
уйнайди. А йникса атмосферадаги сув бутлари ва тупрок 
намлигининг ахамияти катта. Дунё океани сувлари туга- 
майдиган ресурсларга киради ва айланма \аракат натижа­
сида сув захиралари доим тикланиб туради. Инсон бевоси- 
та ишлатиши мумкин булган сув захиралари тугайдиган ва 
тикланадиган ресурс хисобланади. Гидросферадаги барча 
сувларнинг 97,2 фоизи Дунё океанининг шур сувларига 
тугри келади (7-жадвал)
Шуни таъкидлаш керакки, ер остидаги сув захиралари- 
нинг аник микдори белгиланган эмас. Ер юзида хозирги 
вактда инсон бевосита фойдаланиш и мумкин булган чучук 
сувлар микдори гидросферадаги умумий сув хажмининг 
тахминан 1% дан ортикрогини ташкил килади.
7-жадвал
Ер юзида сув захираларининг тацсимланиши (2)
Гидросфера компонентлари
Хажми. минг.км3
%
%
Бутун гидросфера
1389000
100,0
Океанлар, денгизлар
1350000
97,2
Бошк^а сувлар:
39000
2,8
(100,00)
Шу жумладан, материк музлари
29000
74,36
Сизот сувлари
9700
24,87
Чучук сувли куллар
123
0,31
Шур куллар
100
0,26
Тупрок ва боткрк, сувлари
40
0,10
Атмосфера
23
0,06
Дарё ва сув омборлари
7
0.02
Биомасса
7
0,02


Сайёрамизда дарё ва кул сувлари бир текис так,симлан- 
маган ва айрим \удудларда сув тугайдиган хдмда жуда се- 
кин тикланадиган ресурс х,исобланади. Дунё ах,олиси тез 
суратларда усиб бораётган \озирги вакдда 2 млрд. дан ортик, 
киши сифатли ичимлик суви билан етарлича таъминлан- 
ган эмас.

Download 3.84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   113




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling