Rasululloh s.a.v. bir hadisda “Hayo bilan iymon bir-biriga egiz, ularning biri
bo‘lamsa ikkinchisi ham bo‘lmaydi. Agar bir kishida iymon bo‘lsa unda
albatta hayo bo‘ladi, hayosi bo‘lmasa iymoni ham bo‘lmaydi” deganlar.
Hayoning eng yuqori darajasi bu Allohdan bo‘ladigan hayodir. Inson
Allohdan hayo qilishda avvalo Allohning nematlarini , yo‘qdan bor qilganini
va qilgan yaxshiliklarini o‘ylasa gunoh qilishdan hayo qilib qoladi.Avvalo
shularning boshida iymon turadi, yo‘qdan bor qilib yaratgan Allohning
ne’matlarini inson mulohaza qilsa unga iymon keltirmasdan ,unga kufr
keltirishdan hayo qiladi.
Allohdan bo‘ladigan hayo insonni zohirida-yu botinida gunohdan
saqlaydi.Alloh ko‘rib, bilib turibdi, degan tuyg‘u insonni yolg‘izlikda ham
gunoh qilishdan hayo qilishga o‘rgatadi.Inson boshqa odamlardan berkinib
gunoh ishlarni qiladi, ammo Alloh ko ‘rib turganini unitadi, vaholanki
insonlarda ko ‘ra Alloh hayo qilishga haqliroqdur.Alloh quronda aytadi :
“Agar sedanani donichalik undan ham kichik amalni agar yerni ostiga
kiribmi, harsang toshni ichiga kiribmi, osmonga chiqib qilasanmi Alloh uni
ko ‘rib turadi va bir kun uni hisobini keltiradi”. Banda agar Allohdan hayo
qilsa yolg‘izlikda ham gunoh qilishdan ehtiyot bo ‘ladi.
NUKTA: Alloh ko‘zning hiyonatini ham biladi vaqalblar maxfiy tutgan
narsani ham bilib turadi.
Ibn Abbos roziyallohu anhu:“Ko‘zning hiyonati birovni mahramiga undan
berkitib qarashing” deb aytgan. Hayoning darajalarini ilm bilan
mustahkamlab boriladi.
Usmon roziyallohu anhu hayolarining kuchliligidan hammomga
kirganlarida ko‘zlarini o‘zlarining avratlaridan ham olib qochar ekanlar. Bir
kuni Rasululloh s.a.v.ning huzurlariga Usmon roziyallohu anhu kelganida,
Do'stlaringiz bilan baham: |
