yegandek bo‘ladi. Boshqa inson haqidagi yomon gumon ham unga zulm
hisoblanadi. Misol uchun siz safarda ediz, bir odamni namoz o‘qiganini
ko‘rmadiz, aslida u namoz o‘qigan edi. Bu benamoz shekili deb gumon qilish,
namozdan bir kishi zaruratdan namozdan keying tasbehda turib chiqib ketib
qoldi, bu sababsiz tark qildiku degan gumonlar kishini shaniga zulm
hisoblanadi. Bitta sizni qalbingizda bo‘sa ham, uni shaniga nohaq gumon
o‘tdi, o‘sha unga nisbatan zulm bo‘ladi. Puhtalik yomon gumonda degan
hadis bor, bu degani o‘rni kelganda musulmon odam dushmanni payqash
uchun gumon qilsa bo‘ladi. Qachonki o‘ziga nisbatan zarar havfini
ko‘rganda. Yomon gumon qilib bo‘lmas ekan deb dushmanni ham quchoq
ochib kutib olinmaydi. Inson moliga va joniga ehtiyotkorlik ma’nosidagi
gumon o‘rni kelganda joiz. Bir kishi darsga kelib uyqusirab o ‘tirsa dangasa
ekanda desangiz ham yoki ko‘p ibodat qilib charchab qolibdi desangiz ham,
siz yaxshisini tanlasangiz unga savob olasiz. Zulmni hammasi ham qiyomatda
zulmat bo‘ladi, undan saqlanish lozim. Rasululloh s.a.v. “Gumondan uzoq
bo‘l, chunki gumon eng yolg‘on gap” deganlar. Bu yerda yolg‘on gap deb
15
aytishlarining sababi u qalbda hosil bo‘lgani uchun ham, u yomon gap deb
aytiladi va u mo‘min birodari haqida yomon ko‘rinshda bo‘lsa, bu zulm
bo‘ladi.Ajoyib bir tarifni aytadilar: Quroni Karimda Vannaziyat surasida
Alloh taolo “Faqola ana Robbukum a’la- Firavn aytdiki, men sizlarni eng oliy
Robbiy-larman dedi” deb oyat keladi. Mo‘min birodaring haqida shuncha-
lar yaxshi gumonda bo‘lginki deydilar, agar birontasi “Ana Robbukumul
a’la- Men sizlarni eng oliy Robbiylarman” deganini ko‘rsang, Naziat surasini
Do'stlaringiz bilan baham: |
