Hamkorlik masalalari” mavzusidagi Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya materiallari

2) Bo‘g‘in tuzilishi 
Koreys tilida bo‘g‘in tuzilishi quyidagicha: 
① unli (V): 아, 어, 오, 우 
② undosh + unli (CV): 가, 거, 고, 구 
③ unli + undosh (VC): 앞, 옆, 온, 울 
④ undosh + unli + undosh (CVC): 감, 검, 공, 문 
Koreys tilida har bir bo‘g‘in undosh va unli harflarning o‘zaro birikuvidan hosil qilinadi. 
O‘zbek tilidagi ikki undosh ketma-ket kelgan bo‘g‘in (masalan, fikr) koreys tilida uchramaydi. 
Shu sababli o‘zbek tilidagi bunday bo‘g‘inlarni talaffuz qilishda unli tovush orttirilib talaffuz 

---

343 
etilishini kuzatish mumkin. Masalan, “fikr” - “fikiri (фикыры)”, “daftar” - “dafitari” 
(дафытары) kabi.
O‘zbek tilida bo‘g‘in tuzilishi quyidagicha: 
1) unli (V): o-na 
2) undosh + unli (CV) / unli + undosh (VC): olma 
3) undosh + unli + undosh (CVC), unli + undosh + undosh (VCC), undosh + undosh + unli 
(CCV): suv-lar, ayt, ilm, ost
4) CCVCC, CVCCCC, VCCCC: sport, trans-port, matn 
Yuqorida keltirilgan bo‘g‘in tuzilishi ichida sof o‘zbek tiliga xos bo‘g‘inlar ham, chet tilidan 
o‘zbek tiliga kirib kelgan o‘zlashma so‘zlarga xos bo‘g‘inlar ham mavjud. Koreys tilidagi 
bo‘g‘in qoidasidan kelib chiqib aytish mumkinki, o‘zbek tilidagi bunday bo‘g‘inlar talaffuzi 
koreys tilida so‘zlashuvchilar uchun qiyinchilik tug‘dirishi tabiiy.
2. Grammatik muammo 
O‘zbek va koreys tillari Oltoy oilasi tarkibiga kirganligi sababli grammatik jihatdan o‘zaro 
o‘xshash bo‘lsa-da, farqli tomonlari hambor. Shunday farqli jihatlarga kelishik, egalik va shaxs-
son qo‘shimchalari o‘rtasidagi farqni misol qilib keltirish mumkin. Bunday farqlar tufayli o‘zbek 
tilini o‘rganuvchi koreys talabalari uchun, ayniqsa, kelishik va egalik qo‘shimchalarini to‘g‘ri 
qo‘llash muammolardan biri edi.
1) Kelishik qoʻshimchalari 
O‘zbek tilida kelishik qo‘shimchalari 6 ta: bosh, qaratqich, tushum, jo‘nalish, o‘rin-payt va 
chiqish kelishiklari. Koreys tilida kelishik qo‘shimchalarining tasnifi haqida turlicha fikr mavjud 
bo‘lib, ko‘pchilik koreys tilshunos olimlari uni 9 turga bo‘ladilar. O‘zbek tilidagi kelishik 
qo‘shimchalarini [2-jadval]dagi kabi koreys tilida ifodalash mumkin. 
[2-jadval]. O‘zbek tilidagi kelishik qo‘shimchalarining koreys tilida ifodalanishi 
O‘zbek tilida 
Koreys tilida 
Misollar 
1 Bosh kelishik: Ø 
-이/가
MenØ talabaman. 나는 대학생이다. 
2 Qaratqich kelishik: -ning -의 
Mening kitobim. 나의 책이다. 
3 Tushum kelishik: -ni 
-을/를 
Kitobni o'qimoq. 책을 읽다. 
4 Jo‘nalish kelishik: -ga 
-에(게), -(으)로 
Maktabga ketmoq. 학교에 가다. 
5 O‘rin-payt kelishik: -da 
-에(게), -에서 
1) Kutubxonada dars qilmoq.
도서관에서 공부하다. 
2) Soat 5:00da uchrashmoq. 
5시에 만나다.
6 Chiqish kelishik: -dan 
-에서, -(으)로부터 
Uydan chiqmoq.
집에서 나오다. 
Gap muzmuniga qarab koreys tilidagi kelishik qo‘shimchalari o‘zbek tilida turlicha ifodalanishi 
sababli o‘zbek tilini o‘rganuvchi koreys tabalari uni qo‘llashda qiyinchilikka duch kelishini 
kuzatish mumkin.