Христианлик дини, моҳияти, мазмуни

Xristian dini

Reja:

1. 
   Iso Masix xakida.
   
2. 
   Xristianlikning vujudga kelishi va tarkalishi.
   
3. 
   Xristianlikning mukaddas kitobi.
   
4. 
   Xristianlikning diniy ta’limoti.
   

5. Uzbekistonda xristianlik jamoalarining milliy istiklolga kushayotgan xissalari.
Iso Masix xakida.
Xristianlik ya’ni Nasroniylik YAxudiylik dinidan mustakil din sifatida ajralib chikkan va jaxon dinlaridan biriga aylangan. Xozirgi kunda Xristian cherkovi ma’lumotlariga kura, jaxonda bu dinga 2 milliarddan ortik kishi e’tikod kiladi.¹
Xristianlik nomi, uning asoschisi Iyso Masix, yunoncha Iisus Xristos nomidan olingan. Uning akidalari, diniy ta’limotlari Bibliya tarkibiga kiruvchi Injil – Evangeliya (Xushxabar)da, ya’ni «YAngi axd» kismida bayon etilgan.
Masix ya’ni Xristos suzining ma’nosi «xudo tanlagan», «Xudo siylagan», «Xaloskor» ma’nolarini anglatadi. Xristian suzi yunoncha bulib mazmuni Iyso Masix yulidan yuruvchi kishi demakdir. Mazkur dinining nomi xam ana shu – Xristian, masixchi suzidan olingan.
Iso alayxissalom yaxudiy millatiga mansub bulib, taxminan milodiy 1-33 yillarda Falastinda, xozirgi Isroilda yashab utgan. Milodiy yil xisobini xam Iso Masix tugilgan sanadan boshlab xisoblash kabul kilingan.
Diniy adabiyotlarda Iso onasi Bibi Maryamdan otasiz iloxiy xomiladorlik asosida tugilgan deb rivoyat kilinadi. Unga uttiz yoshida Tavrot va Zaburdan keyingi uchinchi iloxiy kitob – Injil nozil kilingan. «Injid» yunoncha «Evangeleon» suzidan iborat bulib, nasroniylikda «Evangelie» deb yuritiladi. Ma’nosi «iloxiy xabar», «xushxabar», «ezgu xabar» demakdir.
Bu dinni Islomda nasroniylik deyilishi Iso Masixning tugilgan eri Nosira nomi bilan boglik. Bu shaxar axli Iso Masixni Nosiriy deb atar edilar. Unga ergashgan kishini esa, nasroniy deb yuritganlar. Iso Masix 30 yoshidan boshlab 3 yil davomida paygambarlik faoliyatini olib borgan. Isoning yangi dinni targib kilishdagi muvaffakiyatlaridan dargazab bulgan Kuddus koxinlari va ruxoniylari uni sudga berishga karor kiladilar. Ushlab olingan Iso ulim jazosiga xukm etiladi. Kuddus axli Isoni xudoning ugli va odamzotning xaloskori deb e’tirof etmay, uni toshburon kiladilar. Iso Galgofa togida kiynab uldiriladi. Uni juda katta yogoch xoch (sanam)ga tiriklayin mixlab tashlaydilar.
Rivoyat kilishicha ulimining uchinchi kuni Iso tirilib, birmuncha vakt davomida uz shogirdlari bilan birga buladi. SHundan sung u ularning kuz ungida osmonga chikib ketadi. U kelajakda ya’ni oxirat kuni tiriklar va uliklar ustidan xukm chikarish uchun erga kaytib kelishiga xristian diniga e’tikod kiluvchilar ishonadilar.

1.