I b L i s d e V o r I q I s s a

I
B L I S   D E V O R I  
(
Q I S S A
)  
Tohir Malik 
 
91 
library.ziyonet.uz/ 
 
— Hech kim yoʻq-ku? - dedi ajablanib Toʻlqin. 
— Men ham hayronman, rostdanam hech kim yoʻqqa oʻxshaydi, - dedi qariya miyigʻida 
kulganicha unga savolomuzqarab. 
 
-Unda kimdan ruxsat soʻraymiz? - dedi Toʻlqin boʻshashib. 
— Ha, bu yogʻi chatoq boʻldi. Balki handalakning oʻzidan soʻrarmiz? Qani, 
“xandalakjonlar sizlarni judayam yegimiz kelyapti, olsak maylimi?” deb soʻranglar-chi? 
 
Toʻlqin bu gapga uncha ishonqiramadi. Qariya taklifini yana takrorlagach, Sattor aytdi, 
keyin uham boʻshashganicha: 
 
-Indashmayapti-ku? - deb qoʻydi. 
 
-Nega indamayapti? E, ha, senlar handalakning tilini tushunmaysanlar-ku, men esam 
tushunaman. Ular hozir mening qulogʻimga shivirlab: “Toychoqlarga aytib qoʻying, 
bizlar shunaqa yaxshi bolalar uchun pishib turibmiz. Kim soʻrab olsa, quvonamiz”, 
deyishdi. Ana, ruhsat tegdi, endi sen manavi handalakni uz, - qariya shunday deb poliz 
chetidagi handalakni Toʻlqinga koʻrsatdi. 
 
Bundan quvonib ketgan Sattor yonidagi handalakni koʻtarmoqchi boʻldi: 
 
-Bunisiniham, - dedi u. 
— Yoʻq, bunisi hali xom. Sen mana buni uz. Ha, barakalla! 
 
-Amaki, handalakning gapini oʻzingiz toʻqidingiz-a? - deb qoldi Toʻlqin, qariyani 
ajablantirib. 
 
-Nega unaqa deyapsan, toychoq? 
— Odamdan boshqa hech kim gapirmaydi. 
— Shunaqami? Buniyam adang aytganmilar? -Ha. 
 
-Adang aytgan boʻlsalar toʻgʻridir. Yana Xudo biladi. 
 
-Unda biz handalakni oʻgʻirlayapmizmi? 
 
-Nega oʻgʻirlarkanmiz? Happai halolidan olyapmiz. Toʻgʻrisini aytsam... men egasidan 
kecha ruxsat soʻrab qoʻygan edim. Mayli, degan edi. 
 
-Bizning kelishimizni qayerdan biluvdingiz? 
 
-Tushimda koʻruvdim, sen bola juda ezma ekansan, ulgʻayganingda qozi boʻlasan 
shekilli. Qani, yur-chi, tilimlab beray, - qariya Toʻlqinning adoqsiz savollaridan shu 
zaylda qutilgan edi. Kun botguncha handalakxoʻrlik qilgan bolalar yana qariyaning 
eshagiga mingashib qaytganlarida amakilaridan quloq choʻzma ham yegan edilar. Ularni 
yoʻqolib qoldi, deb gumon qilgan Ibrohim bilan Munisa to ular kelgunlariga qadar 
havotir olovida qovurilib adoyi tamom boʻlayozgan edilar. Buni anglamagan bolalar 
quloq choʻzma uchun Ibrohimdan astoydil ranjidilar. Sattor amakisiga atab koʻtarib 
kelgan handalakni bergisi ham kelmadi... Toʻlqin “amakim endi bizni uyimizga haydab 

---