I bo`lim. 1 Ma`ruza. Kirish. Hayot faоliyati хavfsizligini ta`minlash asоslari

Tarbiya – (a.- rivojlantirish; parvarish qilish; o’stirish; o’rgatish; ilm berish).
1. Ta’lim, axloq odob va shu kabilarni (sh.k) o’rgatib, singdirib insonni voyaga yetkazish, ulg’aytirish, o’stirish. 

---

vazifasi va maqsadi
4
. HFX - jamiyatimizning mustahkamlanishida xalqning 
xavfsizlik faoliyati darajasini ko`tarishda muhim ijtimoiy rol o`ynaydi. HFX fanini 
o`rganmay odamlar umumiy inson huquqlarida aytilgan ...hayot, erkinlik, mehnat, 
shaxsiy daxlsizlikka erisha olmaydi... (Inson huquqlari deklaratsiyasi, 3-bandi). 
Xavf-xatar nima? 
Xavf-xatar hayotiy faoliyat xavfsizligining markaziy tushunchasi bo`lib, 
odam sog`lig‟iga bevosita yoki bo`shqa yo`llar bilan zarar yetkazadigan; ya'ni 
ko`ngilsiz hodisalar, oqibat yaratuvchilar tushuniladi. Xavfni ifodalaydigan 
beigilar soni tajribaning maqsadiga qarab ko`p yoki kam bo`lishi mumkin. 
Xavfning bunday tushunchasi oldingi standart tushunchalarni (ishlab 
chiqarishning xavfli va zararli omillari) o`z ichiga oladi, chunki hayotiy faoliyat 
xavfsizligi (HFX) da faoliyatning hamma shakllari va omillarini nazarda tutadi. 
Hayotiy faoliyatga to`g`ri kelmaydigan elementlar sistemasi kimyoviy va biologik 
aktiv moddalar yashirin xavfga egadir.
 
Xavflar taksonomiyasi
Taksonomiya - bu murakkab hodisalarning tushunchalarini, kishi faoliyatiga 
qaratilgan narsalarni turkumlash (klassifikatsiya) va sistemalash to`g`risidagi 
fandir. U faoliyat xavfsizligi sohasida ilmiy bilimlarni uyushtirishda, xavflarning 
tartibini yanada chuqurroq o`rganishda katta ahamiyatga ega. Taksonomiya yangi 
fan bo`lib, hali to`la ishlab chiqilmagan. Shuning uchun bu to`g`rida 
taksonomiyaning ishlangan qismi to`g`risida so`z olib boramiz: 
1. Kelib chiqishi bo`yicha xavflar tabiiy, texnik, ekologik va aralash 
bo`ladi. 
2. Rasmiy standartga asoslanib xavflar xili bo`yicha fizik, kimyoviy, biologik