I. Геологик кисм I шўртан тузилмаси ҳақида умумий маълумотлар

II.7. Газнинг тезлиги ва қатлам босимига нисбатан айиpма 
2017 йилда жамиятимизга қарашли Қудуқларни тадқиқот қилиш 
тармоғи ишчи-ходимлаpи томонидан ишлатилаётган газ конларидаги 
ишлаётган ва янги ишга туширилган қудуқларнинг 173 тасида газодинамик 
тадқиқот ишлари олиб борилди. 
Нефт ва газ конларини ишлатиш жараёнида ишлатилаётган 
қудуқларда ўтказилган тадқиқотлар натижалари нефт ва газ қудуқларининг 
технологик тартибини тузиш ва қудуқларни технологик тартиб асосида 
ишлашини таьминлашда ишлатилади. Тадқиқотлар натижаларининг энг 
асосий мақсади конннинг лойихавий кўрсаткичларини талаб даражасида 
бўлишини таъминлашдан иборат.
Конлардан газ ва газконденсати қазиб олишда ишлатилаётган 
қудуқларни техник ҳолатини лойихада кўрсатилган даражада бўлиши учун 
асосий кўрсаткич газни тезлиги бўлиб 10-13 м/сек қабул қилинган. Газни 
устки тезлиги (V-13 м/сек) дан ташкари лойихавий меёрда бўлиши катлам 
ва қудуқ туби (d
р
=Р
катл.
-Р
туби
) босимлари айирмаси яъни депрессияга 
боғлиқ.
Газ қудуғини иш жараёнида газни оқим тезлиги (V) ва босим 
айирмаси (dр) қанчалик юқори бўлса метални емирилиши шунчалик 
тезлашади, шунинг учун хисобот йилида ушбу икки лойиҳавий 
кўрсаткичларга асосий аҳамият берилди. 
Хисобот йили давомида ўтказилган газодинамик тадқиқотлар 
натижасига кўра газ тезлиги ва босим айирмалари лойиҳавий кўрсаткичдан 
юқори эмаслиги қудуқларни иш тартибига кўра риоя қилинганини 
кўрсатади. 
2017 йил давомида ишлатилаётган қудуқлардаги газнинг ўртача 
тезлиги (V), қатлам ва туб босими айирмаси (Dр) конлар бўйича 
қуйидагини ташкил қилди: 

---

42 
№ 
т/р 
Коннинг номи 
Газнинг устки тезлиги 
(V), м/с 
Депрессия (Dр), 
кг/см2 
лойихавий 
амалда 
лойихавий 
амалда 
1 Шўртан 
13,0 
4,9 
9,6 
12,3 
2 Жан.Тандирча 
13,0 
3,9 
19,2 
13,9 
3 Янги Коратепа 
13,0 
5,0 
- 
39,0 
4 Бузахур 
5,1 
2,0 
20 
12,7 
5 Шарқ.Бузахур 
3,2 
1,7 
30 
19,5 
6 Чунағар 
13,0 
1,0 
42,8 
53,6 
7 Илим 
13,0 
2,1 
28,3 
7,9 
8 Коратепа 
- 
2,0 
- 
36,2 
9 Номозбой 
13,0 
2,4 
3,3 
58,0