Абдуали Ахмад бин Яъкуб Розий (933-1031)
|
“Ахлоқ такомили”
|
Инсон, мажуд нарсаларни куллан билса (дедуктив услуб) у жузъларни ҳам (чунки жузълар кул ичидадир) билиб олиши.
|
Мухуммад ибн Ахмад Абу Хомид ат-Тусий ал-Ғозилий (11 аср)
|
“Мукошафатул қулуб” (қалблар кашфиёти),
“Тавба китоби”
“Эхъё ул-улум вад дин” (диний илмларнинг қайта тирилиши),
|
тасавввуф (шариат, тариқат ва хақиқат), (Хусайт Воиз Кошифий шархи: т-тажвид, бехуда ишлардан четланиш, с-сидиқ, амалларни сидқидилдан адо этиш, в-вафо, ахдга вафодорлик, ф-фано, ўзидан воз кечиш), таълимотнинг бевосита таълимий асосларини ишлаб чиқди;
тафаккур тушунчасини маърифат, мақсад, тазаккур(ёдламоқ), эътибор, фикр, ирода, рағбат уйғунлиги;
ўз-ўзини ривожлантириш дастурининг зарурияти;
ўз-ўзини ривожлантиришда тазаккур (ёдлашнинг ўрни);
илмда изчиллик ва тизимлилик, тадрижийлик тамойили;
инсон камолотини ташкил этувчи компонентлар (ҳикмат, иффат, қувват ва одиллик);
тафаккур тарбиясида изчиллик ва тадрижийликка амал қилиш;
устозлик ва олимликка қўйиладиган ахлоқий талаблар.
|
Нажмиддин Кубро (асл исми Ахмад бин Умар бин Мухаммад ал-Хевақий ал-Хоразмий (12-13 асрлар)
|
“Фиодоб ус-соликин” (солиқлар одоби),
“Фавойихул жамол ва фавотихул жалол” (жамол хушбўйликлари ва жалолнинг кашфи),
“Ал-усул ал-ашара” (ўнта усул)
|
Таълим-тарбияда табиийлик ва самимийликка риоя қилиш, устоз ва шогирднинг гўё ота-бола каби нихоятда яқин бўлишлари (шайх толиб олдида эски жанда ва кулохида юравериши, дилидан ўтаётган изтироб ва хаяжонини беркитмаслиги, устоздан актёрлик маҳоратининг талаб қилинмаслиги);
Бехуд девоналик холатида эришилган маърифат ўзгаларни тарбиялашга ярамаслиги;
Комил инсон такомилини таъминлашнинг латоиф назарияси;
Муроқаба (кузатиш, тафаккур, шуурга берилиш).
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
