I-мавзу. Бухгалтерия ҳисоби, унинг моҳияти ва аҳамияти

Масала. Активлар турлари ва уларнинг манбалари бўйича тавсифланиши

№	Хўжалик маблағлари ва манбалари	Сумма (минг.сўм)
1	Мол етказиб берувчиларга берилган аванслар (бўнаклар)	12 100
2	Ҳаридорлардан олинган аванслар (бўнаклар)	17 600
3	Маъмурият биноси	29 000
4	Валюта счётидаги пул маблағлари	3 126
5	Кассадаги пул маблағлари	20
6	Ишланиши тугалланмаган деталлар	4 180
7	Қўшилган капитал	8 452
8	Узоқ муддатли ижара буйича қарзлар	47 953
9	Узоқ муддатли инвестициялар	20 200
10	Узоқ муддатли банк кредитлари бўйича қарз	92 000
11	Бюджетга солиқлар бўйича қарз	33 110
12	Олинган материаллар учун мол етказиб берувчилардан қарз	18 200
13	Корхонанинг Пенсия жамғармасидан қарзи	9 301
14	Ишчиларга иш хақи бўйича қарз	21 253
15	Омбордаги эҳтиёт қисмлар	5 000
16	Омбор биноси	35 000
17	Цех биноси	42 000
18	Бошқа корхонага берилган қисқа муддатли кредит	116 500
19	Банкка қисқа муддатли кредитлар буйича карз	16 000
20	Қисқа муддатли молиявий қўйилмалар	8 300
21	Электроэнергия учун кредиторлик қарз	186
22	Лицензия (3 йил муддатга берилган)	2 213
23	Тугалланмаган қурилиш	96 000
24	Олдинги йилларнинг тақсимланмаган фойдаси	106 305
25	Жорий йилнинг тақсимланмаган фойдаси	16 750
26	Савдо белгиси (торговая марка)	457
27	Омбордаги сотиб олинган ярим тайёр махсулотлар	82 400
28	Дастурий таъминот (программа)	872
29	Ишлаб чиқариш ускуналари	125 632
30	Қурилиш материаллари	7 800
31	Келгуси давр харажатлари	725
32	Ҳисоб-китоб счетидаги пул маблағлари	28 190
33	Резерв капитали	16 150
34	Хом ашё ва материаллар	31 200
35	Омбордаги тайёр маҳсулот	26 320
36	Субсидия	4 870
37	Ёқилғи	6 820
38	Устав капитали	280 000
39	Инвентар ва хўжалик жиҳозлари	475
40	Омбордаги идишбоп материаллар	3 600

Талаб этилади:

1. 
   Корхона мулкини турлари ва шаклланиш манбалари бўйича туркумлаш;
   

ЖА- жорий активлар; УА – узоқ муддатли активлар; ЖМ – жорий мажбуриятлар; УМ – узоқ муддатли мажбуриятлар; К
– капитал.

2. 
   Бухгалтерия балансини тузиш.
   

БУХГАЛТЕРИЯ БАЛАНСИ – № 1-сонли шакл

Кўрсаткичлар номи	Сатр коди	Ҳисобот даври бошига	Ҳисобот даври охирига
АКТИВ
I. Узоқ муддатли активлар
Асосий воситалар:
Бошлангич (кайта тиклаш) қиймати (0100, 0300)	010
Эскириш суммаси (0200)	011
Қолдиқ (баланс) қиймати (сатр. 010 - 011)	012
Номоддий активлар:
Бошлангич қиймати (0400)	020
Амортизация суммаси (0500)	021
Қолдиқ (баланс) қиймати (сатр. 020 - 021)	022
Узоқ муддатли инвестициялар, жами (сатр. 040+050+060+070+080)	030
Кимматли когозлар (0610)	040
Шўъба хўжалик жамиятларига инвестициялар (0620)	050
Қарам хўжалик жамиятларига инвестициялар (0630)	060
Чет эл капитали мавжуд бўлган корхоналарга инвестициялар (0640)	070
Бошқа узоқ муддатли инвестициялар (0690)	080
Ўрнатиладиган асбоб-ускуналар (0700)	090
Капитал кўйилмалар (0800)	100
Узоқ муддатли дебиторлик қарзлари (0910, 0920, 0930, 0940)	110
Шундан: муддати ўтган*	111
Узоқ муддатли кечиктирилган харажатлар (0950, 0960, 0990)	120
I бўлим бўйича жами(сатр. 012+022+030+090+100+110+120)	130
II. Жорий активлар
Товар-моддий захиралари, жами (сатр. 150+160+170+180), шу жумладан:	140
Ишлаб чиқариш захиралари (1000, 1100, 1500, 1600)	150
Тугалланмаган ишлаб чиқариш (2000, 2100, 2300, 2700)	160
Тайёр махсулот (2800)	170
Товарлар (2900 дан 2980 нинг айирмаси)	180
Келгуси давр харажатлари (3100)	190
Кечиктирилган харажатлар (3200)	200
Дебиторлар, жами (сатр. 220+240+250+260+270+280+290+300+310)	210
Шундан: муддати ўтган*	211
Ҳаридор ва буюртмачиларнинг қарзи (4000 дан 4900 нинг айирмаси)	220
Ажратилган бўлинмаларнинг қарзи (4110)	230
Шўъба ва қарам хўжалик жамиятларнинг қарзи (4120)	240
Ходимларга берилган бўнаклар (4200)	250
Мол етказиб берувчилар ва пудратчиларга берилган бўнаклар (4300)	260
Бюджетга солиқ ва йигимлар бўйича бўнак тўловлари (4400)	270
Максадли давлат жамғармалари ва суғурталар бўйича бўнак тўловлари (4500)	280
Таъсисчиларнинг устав капиталига улушлар бўйича қарзи (4600)	290
Ходимларнинг бошқа операциялар бўйича қарзи (4700)	300
Бошқа дебиторлик қарзлари (4800)	310
Пул маблағлари, жами (сатр. 330+340+350+360), шу жумладан:	320
Кассадаги пул маблағлари (5000)	330
Ҳисоблашиш счётидаги пул маблағлари (5100)	340
Чет эл валютасидаги пул маблағлари (5200)	350
Бошқа пул маблағлари ва эквивалентлари (5500, 5600, 5700)	360
Қисқа муддатли инвестициялар (5800)	370
Бошқа жорий активлар (5900)	380
II бўлим бўйича жами (сатр. 140+190+200+210+320+370+380)	390
Баланс активи бўйича жами (сатр. 130+390)	400

ПАССИВ
I. Ўз маблағлари манбалари (Капитал)
Устав капитали (8300)	410
Кўшилган капитал (8400)	420
Резерв капитали (8500)	430
Сотиб олинган хусусий акциялар (8600)	440
Тақсимланмаган фойда (копланмаган зарар) (8700)	450
Максадли тушумлар (8800)	460
Келгуси давр харажатлари ва тўловлари учун захиралар (8900)	470