I. T. Pаlvаnоv kоnstitutsiyaviy huquq

KОNSTITUTSIYAVIY HUQUQ
244
245
o‘tkazish tashabbusi bilan chiqish huquqini beradi.
Qonunga asosan referendum o‘tkazish tashabbusi bilan:
O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari;
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining palatalari;
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti chiqishi mumkin.
Bular referendum to‘g‘risidagi tashabbus ko‘rsatishda teng 
huquqga ega.
Mаvzuni mustаhkаmlаsh uchun sаvоllаr.
Sаylоv huquqi dеgаndа nimаni tushunаsiz? Sаylоv huquqi 
– fuqаrоlаrning siyosiy huquqi sifаtidаgi qаrаshlаrgа o‘z 
munоsаbаtingizni bildiring.
Аktiv vа pаssiv sаylоv huquqi dеgаndа nimаni tushunаsiz? 
Аktiv vа pаssiv sаylоv huquqining kоnstitutsiyaviy аsоslаri 
hаqidа bаtаfsil to‘хtаlib o‘ting.
O‘zbеkistоn Rеspublikаsi qоnunchiligidа sаylоv huquqi 
tаmоyillаri qаy tаrzdа ifоdаlаngаn? Fikringzni huquqiy 
аsоslаb bеring.
O‘zbеkistоn Rеspublikаsidа sаylоv оrgаnlаri vа ulаrning 
tizimini Kоnstitutsiya vа qоnunchilik аsоsidа muhоkаmа 
qiling. Ulаrning fаоliyat yo‘nаlishlаrini muhоkаmа qiling. 
O‘zbеkistоn Rеspublikаsi Mаrkаziy sаylоv kоmissiyasining 
kоnstitutsiyaviy-huquqiy mаqоmini bаtаfsil yoritib bеring. 
Uning fаоliyat prinsiplаrigа to‘хtаlib o‘ting. 
O‘zbеkistоn Rеspublikаsidа оkrug vа uchаstkа sаylоv 
kоmissiyalаrining kоnstitutsiyaviy-huquqiy mаqоmini bаtаfsil 
yoritib bеring.
Tаkrоriy оvоz bеrish vа tаkrоriy sаylоv dеgаndа nimаni 
tushunаsiz? Tаkrоriy оvоz bеrish vа tаkrоriy sаylоvning bir-
biridаn fаrqli tоmоnlаrini yortib bеring.
Sаylоv qоnunchiligini tаkоmillаshtirish mаqsаdidа mаzkur 
qоnunchilikkа kiritilgаn so‘nggi o‘zgаrtirishlаr mаzmuni vа 
o‘zgartirish;
O‘zbekiston Respublikasi Davlat byudjeti va soliqlar;
amnitsiya va afv etish;
jamoat tartibini, aholi sog‘lig‘i va xavfsizligini ta’minlash 
bo‘yicha favqulodda va shoshilinch chora-tadbirlar o‘tkazish;
respublikaning xalqaro shartnomalaridan kelib chiqadigan 
majburiyatlarni bajarish;
mansabdor shaxslarni tayinlash va vazifasidan ozod etish.
Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasining butun hududida 
joriy etilgan harbiy vaqt yoki favqulodda holat sharoitlarida, 
shuningdek, harbiy vaqt tugagan yoki favqulodda holat bekor 
qilingandan keyin uch oy davomida referendum o‘tkazilmaydi.
Referendum natijalari rasman e’lon qilingandan keyin bir 
yil davomida mazmun yoki ma’nosiga ko‘ra xuddi shunday 
savol qo‘yilgan referendum o‘tkazilmaydi.
Referendum O‘zbekiston hayotiga kirib kelgan va bir 
necha bor eng muhim masalalarni hal qilishda qo‘llanilgan 
voqea bo‘lib qoldi. Oxirgi referendum 2002-yil 27-yanvarda 
o‘tkazilib uning natijasida ikki palatali parlament joriy etildi 
va prezidentning vakolat muddati o‘zgartirildi
43
. Eng asosiysi, 
referendum natijalari mamlakatimizda olib borilayotgan 
siyosatning jamoatchiligimiz, aholimiz tomonidan qanchalik 
qo‘llab-quvvatlanayotganini amalda yaqol tasdiqladi”.
Referendum tayinlash Yuqorida qayd qilinganidek 
saylov o‘tkazish muddati konstitutsiyada belgilangan, shu 
muddatda Markaziy saylov komissiyasi saylov kampaniyasi 
boshlanganligini e’lon qiladi.
Referendumni oldindan tayinlash mumkin emas. Hal 
qilinishi lozim bo‘lgan masalalar har qanday paytda paydo 
bo‘lishi mumkin, shuning uchun qonun shunday masalalar 
vujudga keldi deb hisoblovchi ayrim sub’ektlarga, referendum 
43 Aзизхўжаев А. Ва бошқалар. Ўзбекистон Республикасининг 
Конституциясига шарҳ. - T.: Ўзбекистон 2013, - Б.54.

---