|
Bob bo‘yicha xulosalar
1. Har qanday xalq hayotdagi voqea-hodisalarni, jarayonlarni obrazli,
ta’sirchan ifodalashga harakat qiladi va bunda ko`proq o`zi yaxshi bilgan, tasavvur
qiladigan narsa-buyumlarni ifodalovchi lug`aviy birliklardan va lisoniy ramzlardan
keng foydalanadi. Buning dalilini o`zbek tili frazeologiyasida alohida leksik-semantik
guruhni tashkil etuvchi non uzvli frazeologizmlarda ham ko`rish mumkin.
2. O`zbek xalqi non uzvli frazeologizmlarda ezgu niyatlarga yo`g`rilgan olqish,
duolarini va razil, jirkanch, ikkiyuzlamachi kimsalarga nisbatan qarg`ishlarini
ifodalagan.
3. Non uzvli frazeologizmlarning ma’no doirasi juda keng bo`lib, bu ma’nolar
non lug`aviy birligining eng aziz ne’mat, eng tansiq yegulik, mehmondo`stlik, hurmat,
to`kinlik, tinchlik, rizq-u ro`z, boylik, mehnat mahsuli, hayot bardavomligi kabi
semalari asosida shakllangan.
4.
Non uzvli paremalar mazmun mohiyatiga ko`ra, kishilarni, xususan,
yoshlarni mehnatsevarlik, halollik, kamtarlik, insoniylik kabi ijobiy xislatlarga
chorlovchi milliy qadriyatlarning lisoniy ifodasidir.
5. Non uzvli paremalar boshqa o`zbek maqol matallari kabi sa’j, tazod,
o`xsahtish, sifatlash va ellipsis kabi badiiy tasviriy vositalar bilan sayqallangan.
6. Non uzvli paremalar o‘zbek xalqining ulug‘, aziz, mo‘tabar, muqaddas
ne’matga xos qarashlari, urf-odatlari, an’analarining lisoniy va madaniy ifodasi
sifatida milliy konseptlar sirasiga mansub lingvokulturologik birliklardir.
51
3-bob. O`zbek adabiy tilidagi osh va tuz uzvli frazeologizm va
paremiyalarning lingvokulturologik tahlili
3.1. Osh uzvli frazeologizm va paremiyalarning lug`aviy-
Do'stlaringiz bilan baham: |
