Iii-mavzu. Ishlab chiqarish omillari va ishlab chiqarish jarayoni

Ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish darajasiga kо‘ra quyidagilar mavjud: 

• 
  qо‘llanma;
  
• 
  mexanizatsiyalashgan (mashinalardan foydalangan ishchilar tomonidan amalga oshiriladi);
  
• 
  avtomatlashtirilgan (ishchi nazorati ostida mashinalar tomonidan amalga oshiriladi);
  
• 
  avtomatik (faqat avval yaratilgan dasturga muvofiq mashinalar tomonidan amalga oshiriladi). 
  

Asosiy, yordamchi va ikkilamchi ishlab chiqarish ishlab chiqarish bosqichlari ketma-ketligidan iborat. 
Ishlab chiqarish bosqichi - bu mehnat obyektining о‘zgarishini, uning bir holatdan ikkinchisiga о‘tishini tavsiflovchi ishlab chiqarishning texnologik jihatdan yakunlangan qismi. 
Ishlab chiqarish bosqichlari mehnatning birlamchi bо‘g‘inini, sodda, elementar tarkibiy qismini ifodalovchi bir qator ishlab chiqarish operatsiyalariga bо‘linadi. Bu alohida ish joyida, xuddi shu mehnat obekti ustida, bir yoki bir guruh ishchilar tomonidan, xuddi shu mehnat vositalaridan foydalangan holda amalga oshiriladi. 
Maqsadlari bо‘yicha ular quyidagilarga bо‘linadi. 

• 
  texnologik, buning natijasida mehnat obyektlari sifat о‘zgarishlari (holat, shakli, tashqi kо‘rinishi, xususiyatlari);
  
• 
  mehnat obyektining joylashuvini о‘zgartiradigan va uzluksiz ishlab chiqarish uchun sharoit yaratadigan transport;
  
• 
  mashinalar va ishlab chiqarish vositalariningnormal ishlashini ta’minlaydigan xizmat kо‘rsatish (moylash, tozalash, ish joyini tozalash);
  
• 
  texnologik operatsiyalarning tо‘g‘riligi va belgilangan rejimlarga muvofiqligini ta’minlaydigan boshqaruv.
  

Ishlab chiqarish jarayonini tashkil etish tamoyillari 
1. Ixtisoslash- bu tamoyil har bir ustaxonaga, ish joyiga qat’iy belgilangan mahsulot turlarini yoki texnologik jihatdan bir hil bо‘lgan ishlarni tayinlashni anglatadi.
2. Uzluksizlik - bu mehnat predmetining bir ish joyidan ikkinchisiga tо‘xtovsiz harakatlanishini ta’minlash. 
3. Muvofiqlik -bu tamoyil ishlab chiqarishning individual bosqichlari, shuningdek xizmat kо‘rsatish, yordamchi va asosiy jarayonlar о‘rtasida aniqlanadigan zarur nisbatlarga rioya qilishdan iborat.